De Buit Van Baron Van Smiechtgeboren 2m616w

De buit van baron Van Smiechtgeboren

By Django Mathijsen Cover: Anaïd Haen Cover photo: Django Mathijsen Published by E-publikant at Smashwords Copyright 2009 Django Mathijsen

Smashwords Edition, License Notes This ebook is licensed for your personal enjoyment only. This ebook may not be re-sold or given away to other people. If you would like to share this book with another person, please purchase an additional copy for each recipient. If you’re reading this book and did not purchase it, or it was not purchased for your use only, then please return to Smashwords.com and purchase your own copy. Thank you for respecting the hard work of these authors.

Smashwords Editie, Licentie Dit e-book is uitsluitend voor uw persoonlijke plezier. Dit e-book mag niet worden doorverkocht of doorgegeven aan iemand anders. Als u dit boek wilt delen met iemand anders, dan koop alstublieft een extra exemplaar voor elke ontvanger. Als u dit boek leest en u hebt het niet gekocht, of het was niet gekocht voor uitsluitend uw gebruik, dan ga alstublieft naar Smashwords.com en schaf uw eigen exemplaar aan. Dank u voor het respecteren van het harde werk van deze auteurs.

De buit van baron Van Smiechtgeboren

1. Jij ook, Brutus?

“Pst... slapeloze nachten?” klonk een fluisterstem uit de luidsprekers. Achter de wachtkamerstoeltjes op de wand tegenover ons prijkte van vloer tot plafond het beeld van een appetijtelijke platinablondine. Haar roze negligé liet weinig aan de verbeelding over. Ze lag met een bezweet gezicht te woelen op haar gifgroene lakens. Onnatuurlijke poses accentueerden haar rondingen. “Waarom kun je niet slapen?” vroeg de fluisterstem op vriendelijke toon. “Omdat ik het zo koud heb. Want ik heb te weinig hersencelletjes om te weten dat ik slapie moet doen ónder de lakentjes,” sprak Mayra in mijn oor. Ze zei het met een kinderachtig piepstemmetje. Ik glimlachte. Ik boog zo onopvallend mogelijk mijn hoofd naar Mayra en fluisterde: “Zo te zien is ze verre van koud.” De blondine kwam overeind. “Elke nacht spoken zorgen in mijn kop rond,” klonk haar piepstemmetje uit de luidsprekers. Ik kon mijn lachen niet onderdrukken. Haar stem leek sprekend op het stemmetje dat Mayra zojuist had gemaakt. Plotseling gaf Mayra me een stomp in mijn zij. “Hé, je zit toch niet naar haar borsten te kijken?” “Auw,” riep ik. De man met het sombere gezicht die op een stoeltje in de hoek zat keek op. Ik voelde me rood aanlopen. “Ik mag toch wel kijken?” fluisterde ik naar Mayra.

“Nee, jij mag alleen nog naar mijn borsten kijken,” antwoordde ze triomfantelijk. Ze zei het zo hard dat alle mensen in de wachtkamer het konden horen. “Ik weet wat jij nodig hebt,” sprak de fluisterstem uit de luidsprekers. “Tot bloedens toe geneukt worden in al haar openingen,” fluisterde Mayra. Geschokt keek ik haar aan. Ze had nog steeds hetzelfde korte, zwarte haar en dezelfde bruine ogen. Ze had nog dat wipneusje en die iets te brede mond met de iets te smalle bovenlip. Maar het was een jaar geleden dat die ogen zo hadden gestraald. En die ondeugende glimlach was nieuw. Ik besefte dat dat allemaal de laatste twee weken op haar gezicht was gegroeid. “Wie bent u, mevrouw, en wat heeft u met mijn vriendin gedaan?” vroeg ik. Ze schoot in de lach en keek ontspannen de wachtkamer rond. Hadden die vijf kleine ingrepen werkelijk zoveel effect bij haar gehad? De sombere man knikte naar me alsof hij wilde zeggen ‘Ja, wij mannen hebben het maar moeilijk met die vrouwen’. Een paar plaatsen verderop zat een tienermeisje met grote wallen onder de ogen. Ze glimlachte begrijpend. Ik glimlachte terug. Mijn gêne ebde weg. Ik haalde opgelucht adem. “Cenlis,” sprak de luidsprekerstem. “Het Centrum voor Levensgeluk en Innerlijke Schoonheid. Dokter Hemelmans laat al je zorgen verdwijnen als sneeuw voor de zon.” In een wapperend, roze zomerjurkje huppelde de blondine op een met bloeiende bomen en tulpenperkjes omzoomd pad naar een stralend wit gebouwencomplex met talloze ramen. Ze werd verwelkomd door een man van middelbare leeftijd met een tandpastaglimlach en een hagelwitte doktersjas. Ik herkende het gebouw. Het was het gebouw waarin wij zaten te wachten. Alleen zag alles er veel stralender, groener en witter uit dan toen wij binnenkwamen. In de slotscène lag de blondine met een glimlach op haar lippen vredig te slapen. “Zie je,” sprak Mayra luid en wees naar de wand. “Nu ligt ze ónder de lakens.”

De man en het tienermeisje schoten in de lach. “Dokter Hemelmans, praktijk voor cosmetische neurologie,” verscheen in stralend witte letters in beeld.

In het volgende reclamespotje zag je Andreas Spijkervreter. Gehuld in een gouden maliënoverall stond de beroemde spacemetal trompettist in de coulissen zenuwachtig op zijn nagels te bijten. Aan het eind van het spotje had dokter Hemelmans hem van zijn plankenkoorts genezen. Met twee helikopterrotoren op zijn rug zweefde hij in supermanhouding boven een headbangende menigte, tetterend op zijn elektronische trompet. Ik keek de wachtkamer rond. De witlederen stoeltjes waren zacht en pasten zich automatisch aan je lichaamsvorm aan. Het voelde bijna alsof je erdoor omhelsd werd; van onderen in ieder geval. Ze leken sprekend op de stoeltjes in de wachtkamer van meester Aschier, mijn advocaat. Alleen had Aschier ze in bruin leer. Zittend in één van zijn stoeltjes had ik Mayra drie jaar geleden ontmoet. In Aschiers wachtkamer hing altijd het aroma van Somalische paddosigaren. Ik snoof. In deze wachtkamer rook je vaag een ontsmettingsmiddelluchtje. “Ik wou altijd al piano leren,” klonk een mannenstem uit de luidsprekers. “Iets voor jou?” fluisterde Mayra. “Ben je gek?” fluisterde ik terug. “Ik laat me hier niet behandelen tenzij dat per se nodig is.” Waarvoor zou de man met het sombere gezicht hier zitten? Hij was te jong voor alzheimer. Symptomen van parkinson zag ik ook niet. Hij leek op mijn vroegere leraar Frans. Misschien liet hij met stamcelinjecties zijn talenknobbel oppompen. Het tienermeisje geeuwde. Zij had waarschijnlijk moeite met opstaan ’s morgens en was gekomen om haar biologische klok te laten bijstellen. Of misschien was ze een studente die voor een nootropische geheugenverbetering kwam.

“Dat is een nieuwe,” zei Mayra. “Ongelooflijk dat ze dat ook doen.”

“Wat?” Op de wand tegenover ons vloog een meisje met kaalgeschoren kop een bodybuilder in strak, roze latex aan zijn nek. Ze kusten elkaar vol overgave. “Homo’s en lesbiennes hetero maken,” antwoordde Mayra. “O ja?” Dat spotje hadden we inderdaad nog niet gezien. Ik keek Mayra vorsend aan. “Je wilt toch niet zeggen dat jij... auw!” Weer een stomp in mijn zij. Een keiharde deze keer. “Gedraag je!” zei ze lachend. Ik wreef over de pijnlijke plek. “Misschien kan hij je ook bi maken.” “Ik waarschuw je,” zei ze. “Dan heb je toch veel meer lol.” Ze haalde weer uit. Deze keer ving ik haar elleboog op met mijn onderarm. “Auw,” riep ze uit. Ze schoot in de lach en wreef over haar pijnlijke elleboog. Ik knipoogde naar de man met het sombere gezicht. Hij grijnsde terug.

De reeks reclamespots werd onderbroken door een nieuwsflits. “Afgelopen nacht is ingebroken in de villa van baron Van Smiechtgeboren. Uit het huis werd voor twee miljoen Undukaten aan juwelen ontvreemd. De politie tast in het duister.” “Ik wist niet dat je weer begonnen was,” fluisterde Mayra. Mijn goede zin was meteen weg. Knarsetandend keek ik opzij. Al vier jaar was ik op het rechte pad. Maar nog steeds lieten de mensen mij het cliché voelen: eens een dief, altijd een dief. Mayra had zich nooit eerder daaraan schuldig

gemaakt. Ze wist hoe hard ik had gewerkt om alle verleidingen te weerstaan en mijn leven te beteren. “Et tu, Brute?” fluisterde ik met een ernstig gezicht. Haar glimlach verdween. “Hé, het spijt me.” Ze keek me diep in de ogen. “Het was maar een grapje.” Ik zuchtte. “Het is al goed. Ik ben misschien wat gevoelig op dat punt. Sorry.” “Nee, het is niet goed,” zei ze ernstig. Ik keek haar verbaasd aan. “Het is ‘Tu quoque, Brute, fili mi?’,” sprak ze triomfantelijk. Daar was die glimlach op haar gezicht weer. “Caesars laatste woorden, bedoel ik.” “Het is mijn eigen schuld,” zei ik schouderophalend. “Ik had nooit iets moeten beginnen met een lerares Latijn.”

2. Daarvan herinner ik me niks

Hij stond op van achter zijn glazen bureau toen we door zijn assistente werden binnengeleid. Met uitgestoken hand stapte hij op ons af. Zijn jas was minder wit dan in het reclamespotje. Zijn tanden ook. Hij was wel net zo glad geschoren. Met een geoefende glimlach drukte hij Mayra de hand. Terwijl hij haar hand vastpakte, greep hij haar elleboog met zijn linkerhand. Politici doen dat ook als ze hartelijk over willen komen. Hij drukte mijn hand op dezelfde manier. “Neemt u plaats,” zei hij terwijl hij naar de met wit suède beklede stoeltjes achter zijn bureau wees. Verlegen schuifelde ik naar het bureau en schoof een stoel terug voor Mayra. Iets in dokter Hemelmans’ bureau maakte me nerveus. Misschien waren het de foto’s op zijn bureau. Op de ene stond hij te golfen met minister Geulenaar. Op de

andere stond hij met een zuidwester op zijn hoofd triomfantelijk te wijzen naar een strandkarper in de armen van president Juckebruck. Misschien lag het ook aan de tientallen ingelijste diploma’s op de zijwand.

“Hebt u nog last gehad van hoofdpijn?” vroeg hij. “Alleen bij de tweede en derde bestraling,” antwoordde Mayra. De dokter tikte iets in de computer die op zijn bureau stond. “Daarna niet meer?”

“Nee.” Hij tikte weer iets in. “Zijn er nog herinneringen aan uw jeugdtrauma overgebleven?” “Welk trauma?” zei Mayra lachend. De dokter glimlachte terug. “Het is raar,” zei Mayra. Er verscheen een denkrimpel in haar voorhoofd. “Ik weet nog wel dat ik als kind misbruikt ben door mijn oom. Maar ik herinner me de gebeurtenis zelf niet meer. Het is alsof iemand het me verteld heeft. Of alsof ik erover in een boek heb gelezen. Het voelt niet alsof het mij zelf is overkomen.” De dokter knikte. “U heeft het verhaal telkens weer verteld in de rechtszaak tegen uw oom en tijdens gesprekken met uw psychotherapeut. De herinneringen aan die gesprekken hebben wij niet gewist. Dus u herinnert het zich als een verhaal dat door u is verteld.” “Ja, inderdaad,” beaamde ze. “Maar de beleving zelf is weg, nietwaar?” “Helemaal.” Ze knikte uitbundig. “Tabula rasa.”

“Prima.” De dokter wendde zich tot mij. “Hebt u nog iets gemerkt?” Ik schraapte mijn keel. “Nou, ze kan nu eindelijk rustig slapen ’s nachts.” Inwendig trapte ik mezelf. Ik leek wel dat reclameblondje. “Het is alsof ze gelukkiger is. Ze maakt grapjes. Ze tapt zelfs schuine moppen. Dat ben ik van haar niet gewend.” “Haar remmingen zijn dus verminderd,” concludeerde hij.

“Absoluut.” Hij maakte weer een paar aantekeningen. “Is er ook sprake van een verhoogd libido?” vroeg hij. Pardon? Moest ik werkelijk daarop antwoorden? Ik drukte mezelf dieper in de rugleuning. Die gaf mee en begon mijn lichaam aan de onderkant steviger te omsluiten. Ik had het liefst helemaal in dat stoeltje willen verdwijnen. Dat lukte helaas niet. “Uh...” Ik sloeg mijn benen over elkaar. “Nou, dat weet ik niet.” Meteen kreeg ik een por in mijn zij. “Wacht jij maar af tot wij thuiskomen vanavond,” zei ze met een brede glimlach. Was dat nou een dreigement of een belofte? “Afgezien van wat wij hebben geëlimineerd, mist u geen herinneringen?” vroeg de dokter. “Ik denk het niet,” antwoordde ze. De dokter drukte op een paar computertoetsen. Plotseling verscheen er een vragenformulier in het glazen bureaublad. Het leek alsof de woorden uit de computer in het bureaublad stroomden. Het vragenformulier stopte bij Mayra. Het waren dezelfde vragen die zij drie weken geleden ook had moeten invullen. Vragen als: ‘Hoe heette uw favoriete huisdier toen u zes was?’ en ‘Wat was de naam van uw basisschool?’. Mayra pakte een van de twee vergulde lichtpennen uit de houder op het bureau

en vulde vlot alle antwoorden in. Het formulier stroomde terug in de computer. De dokter vergeleek Mayra’s antwoorden met wat ze voor de behandeling had opgeschreven. “Perfect,” zei hij toen hij ons weer aankeek. “Heeft u nog vragen?” Hij keek van Mayra naar mij en weer terug. “Kunnen de herinneringen die u hebt weggebrand terugkomen?” vroeg Mayra. Er verscheen een denkrimpel in zijn voorhoofd. “Uit de laatste studies blijkt dat er twintig procent kans is dat er delen van de herinnering terugkomen. Maar dat zijn dan overwegend maar flarden.” “Dat begrijp ik niet,” zei ik. “Ik dacht dat u aan het begin nauwkeurig in kaart had gebracht waar die herinnering opgeslagen was. Toen ze in dat scanapparaat moest liggen en zich alles moest herinneren van hoe haar oom haar verkracht had.” “Dat klopt. Met de tiondeflectietomograaf hebben we exact geregistreerd in welke geheugenneuronen activiteit was wanneer ze de traumatische ervaringen herbeleefde. Daarna hebben we tijdens de bestralingen doelgericht die neuronen vernietigd.” “U hebt feitelijk een hersenbeschadiging veroorzaakt,” viel ik hem in de rede. “Dat klopt. Maar het aantal vernietigde hersencellen ligt in dezelfde orde als het aantal dat afsterft na een avondje dronkenschap.” “Dus die hoofdpijn was een soort kater?” vroeg Mayra. “Niet precies.” De dokter schoot in de lach. “Maar zo zou je het kunnen zeggen. Herinneringen zitten niet opgeslagen in discrete gebieden. Herinneringsflarden zijn in hersencellen over een groot gebied verspreid. Naburige cellen kunnen soms taken overnemen. Door die redundantie kan het brein beschadigingen compenseren. Daarom kunnen wij hersencellen vernietigen zonder dat de patiënt schade ondervindt. Maar flarden van herinneringen willen zich nog wel verbergen in cellen die tijdens het herinneren in de tomograaf niet actief worden. Bovendien zien we met traumatische ervaringen vaak dat de patiënt tijdens de scan niet alle details van de ervaring kan oproepen omdat die te pijnlijk is.”

Ik knikte alsof ik het snapte. “Als er herinneringen terugkeren dan kunnen wij terugkomen om de behandeling te laten herhalen?” vroeg ik.

“Jazeker.” “En dat valt onder de garantie?” “Uiteraard. Zelfs al duiken die herinneringen over tien of twintig jaar pas op.” Ik knikte. “Verder nog vragen?” vroeg de dokter. Mayra schudde het hoofd. “Wat betreft de betaling...” “Maakt u zich daarover geen zorgen,” viel de dokter mij in de rede. “Uw advocaat heeft de betalingsregeling in orde gemaakt.” “Betaling?” riep Mayra met een triomfantelijke glimlach uit. “Daarvan herinner ik me ook niks. Gek, hè!” De dokter en ik schoten in de lach.

3. Blauwe roosjes en witte lijsters

De autorit naar huis duurde twee uur. Mayra had de agierstoel in de ligstand gezet en bijna de hele rit geslapen. Thuis plofte ik op de fluwelen bank in de woonkamer. Ik gaapte en wreef in mijn ogen. Nu pas voelde ik hoe moe ik was. Mayra blaakte van de energie. Na een paar minuten kwam ze uit de keuken met een gemagnetronde salamipizza op een schaal in haar rechterhand. Haar linkerhand hield ze ook omhoog. Haar zwarte rok streek langs mijn knie. Ze ging tussen mijn benen voor me

staan. Ze kromde haar rug. Het was bijna dezelfde pose als de blondine van het reclamespotje had gehad toen ze dokter Hemelmans de hand schudde. Mayra bukte zich over mij heen zoals een kelner de wijnfles laat zien. Ze hield beide handen onder mijn neus. Op de palm van haar linkerhand lag een klein zwart hoopje. Ik herkende het als haar slipje. “En?” vroeg ze. “Waarin heb je zin?” Ik keek naar de pizza. Ik had afgezien van een boterbroodje met ham de hele dag niks gegeten. Maar ik kon toch moeilijk zeggen dat ik meer zin had in pizza dan in haar? Zeker niet na wat ze het afgelopen jaar had doorgemaakt. Bijna een jaar lang was ze niet in staat geweest om met me te vrijen. We hadden verwacht dat ze na de veroordeling van haar oom verder had gekund met haar leven. Vreemd genoeg begon daarna de herinnering aan wat hij met haar had gedaan juist sterker te worden. Volgens de psychotherapeut was dat niet ongebruikelijk. Ze had zich sterk moeten houden en moeten vechten om haar oom veroordeeld te krijgen. Na de veroordeling verviel die noodzaak. Ze gleed weg in een depressie. Van vrijen had ze een afkeer gekregen. Ze vond het vies. Medicijnen en therapie hielpen niet. Ten einde raad had de psychotherapeut ons naar de cosmetisch neuroloog verwezen om de traumatische herinnering weg te laten halen. “Ik zie het al,” zei ze terwijl ze naar de opzwellende bult in mijn broek keek. Kennelijk had mijn lichaam de keus voor mij gemaakt. Ik zal wel niet zo vermoeid zijn geweest als ik dacht.

“Ik denk niet dat we die nog schoon krijgen,” zei ik toen ik twee uur later de bank bekeek. Die bank was ooit bordeauxrood geweest en gedecoreerd met blauwe roosjes en witte lijsters. Het rood en het blauw waren al jaren geleden verkleurd, de lijsters waren bruin geworden en in de armleuningen piepte de schuimrubber vulling erdoor. Toch had ik nooit van dat bankstel kunnen scheiden. Maar nu zat de rugleuning vol pizzavlekken. En midden in de zitting prijkte een grote, gele vlek. “Het wordt tijd voor een nieuw bankstel,” zei ze.

Ik gaf geen antwoord. Het was een lelijk, oud geval maar ik was er toch aan gehecht. “Vind je het erg?” vroeg ze. Ik haalde mijn schouders op. “We hebben die bank van je moeder geërfd,” zei ze. “Och... hij heeft zijn dienst gedaan,” zei ik met een zucht. “Je moeder zal blij zijn dat we er zoveel plezier van hebben gehad,” zei Mayra met een glimlach. Ze trok me mee naar de wenteltrap die naar de slaapkamer leidde. Ik struikelde over mijn broek. Onze kleren lagen nog verstrooid over de vloer. “Zal ik morgenvroeg de kringloopwinkel bellen om die bank op te komen halen?” vroeg ze.

4. Stokkelneus op bezoek

Mayra stond voor de keukenspiegel met haar hoofd te schudden. Voor de zoveelste keer bracht ze haar lippenstift naar haar mond. “Wijnrood vijftien,” zei ze tegen de lippenstift. Ze drukte het apparaatje tegen haar onderlip. De nanopartikels van de permanentlippenstift in haar onderlip veranderden van een roze in een rode schakering. Ze raakte ook haar bovenlip aan. Ze legde de lippenstift neer en bekeek zichzelf aandachtig in de spiegel. Ze woelde door haar haar en gromde. “Grrr, ik ben daar zo op uitgekeken,” riep ze uit. “Waarom heb ik het ooit zwart laten verven? Ik zie eruit als een doodgraver. Ik denk dat ik dadelijk de kapper bel en er een fris kleurtje in laat aanbrengen. Knalrood of zo. Wat vind jij ervan?”

Ik glimlachte. “Ik vind alles best. Zolang je maar niet uitgekeken bent op mij.” Ik nam een hap van mijn hardgekookt ei. “Nee, natuurlijk niet, gek,” riep ze uit. Ze liep naar me toe, sloeg haar armen om me heen en gaf me een dikke kus op mijn voorhoofd. Ik kreeg bijna geen lucht meer. Het was fijn om haar eindelijk zo gelukkig te zien. Plotseling ging de deurbel. “Wie belt hier zo vroeg?” zei ik. Ik stond op van de ontbijttafel en liep naar de voordeur. Ik drukte op de ‘spion’-knop. De voordeur werd transparant zodat ik kon zien wie er stond. Natuurlijk bleef de deur voor de mensen buiten ondoorzichtig. Een man met een rood jeanshemd en een zwart leren jack stond op de stoep. Er zaten grijze haren in de brede, zwarte snor onder zijn haakneus. De moed zakte me in de schoenen. Even overwoog ik om stilletjes via de achterdeur naar buiten te glippen. Maar dat zou niks oplossen. Ik haalde diep adem en opende de deur. “Hallo Rubino,” zei hij. “Je ziet er goed uit.” “Wat moet je, Stokkelneus?” Ik keek geërgerd naar zijn afgetrapte gympen. Ik had altijd gevonden dat hij meer het type was voor cowboylaarzen. “Voor jou nog altijd inspecteur Stokkelneus,” zei hij. “Mag ik binnenkomen?” “Heb je een doorzoekingsbevel?” “Heb jij iets te verbergen?” Het oude vrouwtje van nummer 34 rolde juist voorbij op haar bejaarde Segway, glurend wie er bij me op de stoep stond. “Kom dan maar binnen,” zei ik. Het vrouwtje zwaaide. “Dag mevrouw Nufaagjes,” zei ik met een glimlach. Stokkelneus keek om. Hij grijnsde.

“Bijna vergeten,” zei hij terwijl hij zijn holografische politiester uit zijn binnenzak haalde. Hij hield hem zodanig omhoog dat mevrouw Nufaagjes hem goed kon zien. “Ik moet mezelf eerst identificeren. Alles volgens het boekje.”

Stokkelneus strekte zijn lange benen uit onder de keukentafel. “Kan ik u iets aanbieden, inspecteur?” vroeg Mayra opgewekt. “Ik heb al ontbeten maar ik zou wel een glas van dat sinaasappelsap lusten.” Hij wees naar de sinaasappelpletter op tafel. Mayra haalde de schenkkan uit het apparaat en schonk een glas in. Ik leunde tegen het aanrecht. Stokkelneus grijnsde. Onder zijn minachtende blik voelde ik me alsof ik schuldig was. Toch had ik niks gedaan. “Hoe lang gaat dit duren, Stokkelneus?” vroeg ik. “Ik wil niet te laat op mijn werk komen.” “Werk?” riep hij verbaasd uit. “Wat doe jij dan voor werk?” “Hij repareert telefoonhorloges,” zei Mayra met een trotse glimlach. “Zijn baas zegt dat hij de beste is die ze ooit hebben gehad.” “Ja, jij kon altijd al toveren met elektronica.” Stokkelneus grijnsde weer. “Ik heb slechts een paar vraagjes.” Hij nam een slok van zijn sinasappelsap. “Waar was je eergisteren rond middernacht... zeg maar tussen elf en één?” “Toen lag ik hierboven in mijn bed te slapen.” “Kunt u dat bevestigen?” vroeg Stokkelneus aan Mayra. “Ik sliep ook. Het waren vermoeiende dagen, steeds op en neer naar de kliniek.” “Kliniek?” zei Stokkelneus verbaasd. Hij keek mij aan. “Mankeer je iets, Rubino?” “Dat gaat u niks aan,” zei ik kortaf. “Waar gaat dit over?” “Rond middernacht is ingebroken bij baron Van Smiechtgeboren.”

“Ha!” riep Mayra uit. Stokkelneus keek haar verbaasd aan. “Daar weet u meer van?” Mayra keek me hulpeloos aan. “Ik zei nog...” begon ze. “Zie je wel!” viel ik haar in de rede. “Voorspelde ik niet dat ze me daarover lastig zouden vallen toen we het op het nieuws zagen?” “Op het nieuws gezien?” zei Stokkelneus. “Mooi! Dan hoef ik niet zoveel uit te leggen. Je hebt waarschijnlijk ook gezien wat voor beveiligingssysteem Van Smiechtgeboren had?” Hij keek me vorsend aan. Ik schudde het hoofd. “Ik geloof niet dat ze dat verteld hebben.” Ik moest mijn woorden zorgvuldig kiezen. “Dat heb ik in ieder geval niet gezien.” Hij haalde een kokertje uit zijn binnenzak. Hij rolde er een beeldscherm uit. Daarop was een video te zien van een apparaat dat veel weg had van een ouderwetse oorlogstank. Het was alleen veel kleiner. En het had behalve twee grote rupsbanden nog twee kleine rupsbandjes aan de voorkant. Die kleintjes waren voor het beklimmen van trappen, wist ik. In plaats van een kanon prijkten een batterij sensoren, een infrasoongeweer en een vangnetlanceerder op de geschutskoepel. “Herken je hem?” Was dat een strikvraag? Natuurlijk herkende ik het ding als een klasse vier bewakingsrobot. Als ik ‘nee’ zou zeggen dan zou hij me niet geloven. Als ik ‘ja’ zou zeggen dan kon hij dat misschien tegen mij gebruiken. Ik boog me over het beeldscherm. “Is dat niet een bewakingsrobot?” antwoordde ik voorzichtig. Ik keek hem aan. “Het is heel lang geleden dat ik zo’n ding van dichtbij heb gezien.” “O ja?” Hij keek me aan met een blik alsof plotseling zijn interesse gewekt was. “Waar en wanneer heb jij die dan gezien?” Ik sloeg mijn armen over elkaar. “U weet donders goed waarvoor ik veroordeeld ben. Het is bijna tien jaar geleden dat ik zo’n bewakingsrobot ben tegengekomen.”

“Helaas,” zei Stokkelneus triomfantelijk. Hij schudde zijn hoofd. “Dat kan niet.” Ik haalde mijn schouders op. “Hoezo?” “Dit is een klasse vier bewakingsrobot. Tien jaar geleden bestond die nog niet. Jij hebt vroeger alleen met klasse één en twee bewakingsrobots te maken gehad. Deze kun jij nooit van dichtbij hebben gezien.” Hij legde het beeldschermpje op tafel en wipte achterover op zijn stoel. “Tenzij jij je oude vak weer hebt opgepikt.” Verd...! Zo probeerde hij me erin te luizen. “Zie je,” zei ik tegen Mayra. “Die lui verdraaien alles wat je zegt.” Ik wendde me tot Stokkelneus. “U weet heel goed dat ik bedoelde dat het tien jaar geleden is dat ik een bewakingsrobot van dichtbij heb gezien. Het was me niet opgevallen dat dit een klasse vier robot is. Ik ben er lang uit.” Stokkelneus wreef over zijn kin. Hij schudde zijn hoofd. “Je maakt me niet wijs dat jij je niet op de hoogte houdt van jouw vakgebied. Een jongen met jouw talenten. Bovendien: de klasse drie is indertijd ontwikkeld omdat jij had ontdekt hoe je een klasse twee robot kon kraken. Daarop moet je toch trots zijn.” Ik zuchtte. “Wat wilt u van mij?” “Van Smiechtgeboren had drie van deze bewakingsrobots. Eergisternacht is iemand erin geslaagd om ze alle drie stil te leggen. Vervolgens heeft hij de huiscomputer gekraakt, de camera’s afgezet, het alarm stilgelegd, de elektrische garagepoort geopend en een elektronische kluis gekraakt.” Ik haalde mijn schouders op. “Waarom vertelt u dat aan mij?” “Maar Rubino. Hoeveel mensen ken jij die over de elektronicakennis en ervaring beschikken om zo’n staaltje inbraakkunst uit te voeren?” “Geen idee,” zei ik kortaf. “Zullen we onze geheugens eens opfrissen? Hoe ben jij indertijd ingebroken bij minister Plebsmenner?” “Dat weet u heel goed.”

“Volgens onze computer komt de werkwijze bij de Van Smiechtgeboren kraak voor 93% overeen met jouw werkwijze bij de Plebsmenner inbraak en zelfs voor 98% met jouw Erwtenteller kraak.” “Fijn,” zei ik schouderophalend. “Dan lijkt deze inbraak misschien op de inbraken die ik vroeger heb gedaan.” “Nee, deze inbraak is exact volgens jouw methode uitgevoerd.” “Dan heeft iemand mijn werkwijze... mijn vroegere werkwijze goed bestudeerd.” Ik hief mijn handen ten hemel. “Ik begrijp niet waarom jullie mij telkens lastigvallen. Ik heb geen idee hoe ik een klasse vier robot zou moeten kraken. Er zijn misschien honderden mensen die dat wel kunnen. Ga die vervelen. Ik ben niet de enige elektronicaspecialist op deze wereld. Als ik op mijn werk die twintigers zie die net van school af komen... . Er loopt een hele generatie jongens rond die veel slimmer zijn dan ik.” “Niet zo bescheiden,” zei Stokkelneus. “Onze specialisten zijn van mening dat er maar één man is die deze kraak had kunnen zetten. Onze tipgevers in het milieu zijn het daarmee eens. En ikzelf kan ook maar één man bedenken die in aanmerking komt. Zelfs je baas heeft het gezegd, hoor ik: jij bent de beste die we ooit hebben gehad.” “Heeft u vingerafdrukken of DNA-sporen van mij gevonden?” “Heb je die achtergelaten dan?” zei hij verbaasd. “Zeg nou niet dat je slordig wordt nu je de dertig geeerd bent.” “Ik heb geen sporen achtergelaten. Ik ben er niet geweest.” “Je blijft dus ontkennen?” “Ik heb het niet gedaan.” “De inbraak heeft jouw handschrift. En dat alibi van je...” Hij keek naar Mayra. “Welke kliniek zei u?” “Nu is het afgelopen!” riep ik uit. Ik had hem het liefst op zijn gezicht willen timmeren. Dat hij mij kwam pesten was al erg genoeg. Maar dat hij ook Mayra moest lastigvallen: dat ging te ver.

“Dit gesprek is voorbij,” zei ik rustig. Hij rolde het beeldschermpje op en stak het in zijn zak. “In dat geval moeten we dit gesprek voortzetten op het bureau.” Hij stond op en deed een stap in mijn richting. Hij stak zijn arm uit. “Je gaat vrijwillig mee, neem ik aan?” “Bel Aschier even,” zei ik tegen Mayra. “Zeg dat hij naar het politiebureau komt.”

5. Advies van Aschier

Toen Stokkelneus en ik aankwamen op het bureau stond Aschier ons al op te wachten. In een klein kamertje stelde Stokkelneus anderhalf uur lang bijna dezelfde vragen als in mijn keuken. Na een half uur kreeg hij versterking van een slungel die kennelijk had uitgezocht naar welke kliniek wij waren geweest. Ik weet niet hoe ze er zo snel achter waren gekomen. Maar in Stokkelneus’ agentenkop vielen de puzzelstukjes perfect op hun plaats: hij had zelfs een motief gevonden. Naast mij zat Aschier. Af en toe greep hij in. Maar grotendeels liet hij me de antwoorden herhalen die ik al in mijn keuken had gegeven. Stokkelneus bestookte me met details waarom alleen ik in staat zou zijn om deze inbraak uit te voeren. “Waarom geef je het niet gewoon toe?” zei Stokkelneus terwijl hij met de mouw van zijn rode jeanshemd het zweet van zijn voorhoofd wiste. “Dat zou voor ons allemaal makkelijker zijn. Ik begrijp het. Je vriendin stond op het punt om zelfmoord te plegen. Ze moest bevrijd worden van haar jeugdtrauma. Maar cosmetisch neurologen zijn duur. De rechter zal er begrip voor hebben. Daar zorg ik voor. Je bent een held. Je hebt haar leven gered. Twee jaartjes, hooguit. Meer zou je niet hoeven zitten. Daarna kun je als een ridder met je prinses de zonsondergang tegemoet rijden. Ze leefden nog lang en gelukkig. Als je ons ook je heler verklapt dan krijg je misschien maar één jaar. Nou, wat zeg je?” “Dat je onzin uitkraamt,” antwoordde ik. “Niet ridders maar cowboys reden aan het eind de zonsondergang tegemoet. En voor de twintigste keer: ik heb niet

ingebroken. Ik ben nooit in de buurt van Van Smiechtgeborens villa geweest. Ik lag eergisteren rond middernacht met mijn vriendin in bed te slapen.” Stokkelneus rekte zich uit. Hij stond op en tikte zijn slungelige collega op zijn schouder. “Kom, wij gaan koffie drinken,” zei hij terwijl hij zijn leren jas van de stoelleuning pakte. “Dan kan Rubino met zijn advocaat overleggen.” Hij wendde zich tot Aschier. “Misschien kunt u hem overtuigen dat hij beter kan bekennen.” “U heeft geen spoor van een bewijs,” zei Aschier. “Mijn cliënt is onschuldig.” “Jaja... .” Stokkelneus gaf hem een ongelovig knikje.

Toen de agenten de deur achter zich gesloten hadden, haalde Aschier een stoorveldgenerator uit zijn koffer. Hij zette het apparaat aan. Nu konden we zeker zijn dat we niet afgeluisterd werden. “Heb jij Van Smiechtgeborens juwelen gejat?” vroeg Aschier op zachte toon. “Nee,” zei ik luid. “Eerlijk zijn en goed nadenken voordat je iets zegt.” “Ik was het niet.” “Dat kun je tegen hen zeggen. Maar je weet dat je eerlijk moet zijn tegen mij, nietwaar? Anders kan ik je niet helpen.” “Geloof jij me ook al niet? Ik heb het echt niet gedaan.” Hij keek me vorsend aan. “Oké, ik geloof je,” besloot hij. “En daarom raad ik je de omnigraaf aan.” “De omnigraaf?” De schrik sloeg me om het hart. “Dat rotding heeft me de laatste keer verraden. Bij alle controlevragen zat ik ingewikkelde rekensommetjes in mijn kop te maken zodat ik net zo gespannen leek als bij de relevante vragen. Toch ben ik door de mand gevallen.” Aschier schoot in de lach. “Complexe berekeningen maken, op je tong bijten of aan angstaanjagende dingen denken... die trucjes werkten vroeger toen ze nog met de polygraaf werkten. Maar een omnigraaf kijkt recht in je hersens. Die herkent het verschil tussen liegen en hoofdrekenen. Je had geen schijn van kans om die te verslaan. Maar toen was je schuldig. Deze keer heb je het toch niet gedaan?” “Nee, maar... ik vertrouw dat ding niet. Het is net zoals vroeger op school. Dan had ik goed geleerd en wist ik alle antwoorden maar op het examen was ik zo zenuwachtig dat ik toch zakte.” “Kerel, hoe heb jij vroeger al die juwelen kunnen roven met die zenuwen van

jou?” “Dat is anders. Tijdens een kraak ben je alleen. Hier weet je dat de politie meekijkt.” Aschier schudde het hoofd. “De polygraaf was meer een examen dan een leugendetector. Maar de omnigraaf onderscheidt feilloos een leugen van een waarheid ongeacht hoe goed of slecht jij je best doet.” “Dat apparaat kan zich toch ook vergissen?” “De foutenkans is tegenwoordig minder dan een promille,” wuifde hij het weg. “Ruim honderd keer beter dan de polygraaf. Vertrouw me nou: onderga een omnigraaftest en je wandelt vandaag nog dit bureau uit. Als jij zelf de test voorstelt en hem vrijwillig ondergaat dan hebben ze dadelijk geen enkele reden meer om je te verdenken.”

“En, heb je je bedacht?” vroeg Stokkelneus toen hij weer ging zitten. “Ja,” antwoordde ik. “Eindelijk,” zei Stokkelneus. Hij legde zijn handen op tafel. “Ik ben blij dat je verstandig bent geworden.” Ik vouwde mijn handen en legde ze ook op tafel. Ik keek Stokkelneus strak in zijn ogen. “Ik wil in de omnigraaf verhoord worden.” “Wat?” Hij trok wit weg. “Maar Stokkelneus,” zei ik. “Je ziet eruit alsof je een konijntje ziet dat een wolf oppeuzelt.”

6. Als een kind zo vrij

Voor mijn gevoel had de omnigraaf een uitvinding van de inquisitie kunnen zijn.

Het donkere zaaltje met de ongepleisterde, bakstenen muren had veel weg van een klassieke martelkamer. De omnigraaf vulde bijna de hele zaal. Het apparaat was qua opbouw en werking nagenoeg gelijk aan de tiondeflectietomograaf waar ik Mayra twee weken geleden nog in had zien verdwijnen. Toch zag de omnigraaf er onheilspellender uit. Misschien lag het aan de kleur. Het apparaat in de kliniek was smetteloos wit geweest. Het had gestaan in een zaal die klinisch schoon leek. En Mayra was erin vastgesjord door twee vriendelijk glimlachende verpleegsters. De omnigraaf waarop ik nu zat, had een matte, roodbruine kleur die leek op gestold bloed. Misschien had men voor die kleur gekozen om het te kunnen camoufleren als de procedure misging en de verdachte door de machine uiteen werd gerukt als door een wild geworden vleesmolen. “U gaat akkoord met deze twintig vragen?” De man was broodmager. Hij had een slecht geschoren, verkreukelde kop met grijs haar. Een stofjas in dezelfde kleur hing over zijn gebochelde rug. Aschier zat naast me en keek mij aan. “Ik heb geen bezwaar,” zei hij. “Jij?” Ik staarde wezenloos op het vel papier met de vragen. Het was de gebruikelijke mix. Een paar irrelevante vragen (Bent u in Roerhuizen geboren?), een paar relevante vragen (Heeft u juwelen ontvreemd uit de villa van Van Smiechtgeboren?), een paar controlevragen (Heeft u wel eens een snoepje gestolen?) en een paar daderkennisvragen (Weet u of er zich onder de van Van Smiechtgeboren ontvreemde juwelen een paar gouden manchetknopen bevond?). De moed zonk me in de schoenen. Ik had niet gedacht ooit weer zo’n test te moeten ondergaan. Ik schudde mijn hoofd en gaf de man met de grijze stofjas de vragenlijst terug. “Wij gaan akkoord,” zei Aschier. De man gebaarde me te gaan liggen.

“U begrijpt de procedure?” vroeg hij terwijl hij de banden om mijn lichaam vast begon te trekken.

Zonder antwoord af te wachten ging hij verder met het opdreunen van de instructies. “De vragen worden gesteld door een elektronische stem. Dat is om te voorkomen dat u beïnvloed wordt door de ondervrager. U antwoordt luid, duidelijk en uitsluitend met ja of nee. Het apparaat detecteert nauwkeurig, objectief en wetenschappelijk significant of uw antwoorden waar of onwaar zijn. Na elk antwoord wacht de computer dertig seconden met het stellen van de volgende vraag. Dat is zodat uw brein voldoende tijd heeft om terug te keren naar ruststaat. Voorafgaand aan de test stelt de computer een willekeurige calibratievraag die u met een leugen moet beantwoorden. Daarna worden de twintig vragen drie keer gesteld: de eerste keer in de volgorde waarin ze op het papier staan. Daarna twee keer in willekeurige volgorde. Dat is om te voorkomen dat u zich op een vraag kunt voorbereiden.” Mayra had op een goed gepolsterd bed gelegen. De verpleegsters hadden verschillende kussentjes opgepompt tot Mayra comfortabel lag. Ik lag op een koolstofvezelplank bekleed met nog geen twee centimeter schuimplastic. Hij had de twee banden waarmee mijn benen vastzaten aan de plank al strakgetrokken. Met de derde en vierde band werden mijn armen strak tegen mijn lijf geklemd. Ik dacht dat ik al mijn ruggenwervels tegen de plank voelde drukken. De vijfde band was de ergste: die hield mijn achterhoofd strak tegen de plank. “Heeft u nog vragen?” vroeg hij. “Ja,” antwoordde ik. “Hoe lang hebt u erover gedaan om dat verhaaltje van buiten te leren?” “U hoeft zich geen zorgen te maken,” negeerde hij mijn vraag. Hij pakte de blinddoek. “Mits u de waarheid spreekt.” Het werd donker toen hij de blinddoek vastbond. Ik voelde me alsof ik in een grafzerk lag. In ieder geval hoefde ik niet meer naar zijn verkreukelde kop te kijken. “De blinddoek is om te voorkomen dat u duizelig wordt door de machine,” zei hij. Als laatste kreeg ik een koptelefoon met ingebouwde microfoon op. De koptelefoon had twee grote kussentjes die mijn oren bedekten en zachter waren

dan het schuimplastic waarop ik lag. Ik hoorde niets meer.

“Kunt u mij verstaan?” Het stemgeluid werd wat vervormd door de koptelefoon maar het was nog steeds herkenbaar als de stem van de man met de kreukelkop. Ik schat dat het twee minuten later was. Het is moeilijk om tijd te schatten als je niets hoort of ziet. “Ja,” antwoordde ik. Mijn eigen stem klonk ook vreemd: dieper dan anders. “Ik ga u nu in de machine voeren,” zei hij. “Blijft u vooral stil liggen.” Alsof ik mij kon verroeren. “Als er iets niet goed gaat,” ging hij verder. “Als u zich misselijk voelt of denkt te moeten overgeven, zegt u dan luid en duidelijk ‘stop’. Dan bevrijd ik u onmiddellijk uit het apparaat.” Ik voelde een schokje in de plank waarop ik lag. Ik kon nauwelijks voelen dat die zich achteruit bewoog. Ik wist dat ik nu langzaam de machine in werd geschoven. Ik had bij Mayra mogen toekijken: het leek alsof ze met haar hoofd in een gigantische wasmachinetrommel was geschoven. Ik wist dat die trommel nu al langzaam begon te draaien. Eenmaal op volle toeren zou de trommel met vijftig omwentelingen per seconde om mijn kop heen draaien: even snel als een wasmachine in centrifugestand.

De door de draaiende trommel meegevoerde lucht voelde ik als een koude stormwind tegen mijn wangen. “Rustig ademen,” sprak de man in mijn koptelefoon. Ik haalde diep adem. Het ging hortend en stotend. “We kunnen pas beginnen als u rustiger ademt,” sprak de stem. Ik probeerde me de vriendelijke stem van de verpleegster te herinneren die Mayra had geholpen.

‘Vasthouden de adem...’ herhaalde ik haar woorden in gedachten. ‘Eén, twee, drie... en loslaten de adem’. Toen ik de adem had uitgeblazen telde ik weer tot drie. ‘Goed zo!’ had de verpleegster gezegd. ‘En adem weer in... vasthouden de adem...’ “Bent u er klaar voor?” sprak de man. “Ja,” antwoordde ik. “Ik start de calibratievraag,” zei hij. Naar ik aanneem een halve minuut later klonk een eentonige, metalige stem. “Ik verzoek u te liegen bij het beantwoorden van de volgende vraag. Bent u geboren in het jaar 1834?” “Ja,” antwoordde ik. Na een paar seconden hoorde ik de stem van de man met de kreukelkop weer. “Perfect,” zei hij. “Dit antwoord is haarfijn als leugen geïdentificeerd. Bent u klaar voor de test?” “Ja.” “U begrijpt dat u vanaf nu de zuivere waarheid moet spreken?” “Ja.” “Ik start de computer. Over dertig seconden stelt hij de eerste vraag. Succes.”

Op straat zag ik auto’s onder de bomen doorrijden. Aan de overkant was een rechthoekig gebouw met vier verdiepingen. Het was gebouwd in een U-vorm en omsloot een pleintje waar een stuk of tien kinderen aan het voetballen waren. Het gebouw zag er streng uit: een betonnen bunker met tralies voor de ramen. Het leek op een gevangenis maar waarschijnlijk was het een school of zoiets. Wanneer zou ik weer vrij daarbuiten rondrennen, net als die kinderen? Ik draaide me om en liep bij het raam vandaan. Ik liep voorbij de tafel en de

stoelen naar de deur. Ik twijfelde of die op slot was. Ik wist dat er op de gang een politieagent op wacht stond. “Ga nou even rustig zitten en drink je koffie op,” zei Aschier die weer op dezelfde stoel was gaan zitten als tijdens het verhoor vanochtend. “Als je zo doorgaat dan word ik ook zenuwachtig.” Ik schudde vertwijfeld mijn kop. “Ik heb het verknald. Ik weet het zeker.” “Maak je geen zorgen. Je weet dat je het niet gedaan hebt. De omnigraaf zal dat bevestigen.” “Toen die kreukelkop me uit de machine haalde zei hij: ‘Ik weet nu wanneer u gelogen heeft. Ik geef u een laatste kans om te bekennen. Dan bent u ervan af’.” Aschier schoot in de lach. “Dat is een truc! Dat weet je toch? Dat doen ze altijd: op de valreep nog even proberen om je in een bekentenis te lokken.” “Die vent voegde eraan toe: ‘Ontkennen is zinloos gezien alle belastende feiten’.” “Pure bluf,” meende Aschier. Ik beende terug naar het raam. Plotseling hoorde ik een sleutel in het slot van de deur gestoken worden. Ik draaide me om. De deur zwaaide open. Stokkelneus stapte binnen, zijn handen in de zakken van zijn leren jack. Hij keek me recht in de ogen. “Is er nog iets dat je ons wilt vertellen?” Ik slikte. “Nee,” antwoordde ik. Het was zo stil in het kamertje dat ik kon horen dat Aschier op zijn voorhoofd krabde. “Dan kun je gaan,” zei Stokkelneus. Ik haalde diep adem. “De omnigraaf heeft zijn onschuld volledig bevestigd?” vroeg Aschier. Stokkelneus gaf hem een dodelijke blik.

“Bedankt,” zei ik terwijl ik Aschier uitbundig de hand schudde. Ik hoorde de vogels fluiten boven in de boomkruinen, de auto’s langs me rijden en de kinderen aan de overkant joelen. We stonden onder aan de trap van het politiebureau. “Ik zei het toch,” zei hij. “Als je geweten schoon is dan is de omnigraaf je beste vriend. Ik zal je naar huis rijden. We hebben nog een hoop te bespreken.” Hij bood me een paddosigaar aan. “Nee, dank je,” zei ik. “Bespreken? Denk je dat ze me nog eens zullen ondervragen?” “Nee,” antwoordde Aschier. Hij stak de paddosigaar in zijn mond. “Ze hebben geen bewijzen en een negatieve omnigraaftest. Ze zullen je met rust laten. Maar ik moet Mayra en jou ergens anders over spreken. Ik heb een brief voor jullie.” Hij stak de paddosigaar aan. “Een brief?” vroeg ik verbaasd. “Een brief van wie?” Aschier grijnsde. “Dat zie je dadelijk.” “Nog meer problemen?” “Wel honderdduizend,” antwoordde Aschier met een lach.

7. Moeders bankstel

“Ben je daar eindelijk?” riep Mayra uit. Ze vloog me aan de nek. Het was alsof ik door een gigantische paarse struik gesmoord werd. “Wat heeft het lang geduurd. Ik was ongerust. Ik kon je niet bereiken op je telefoonhorloge.” “Dat hadden ze in beslag genomen,” zei ik. “Ik had toch gezegd dat je je geen zorgen hoefde te maken?” zei Aschier

lachend. “Ik zou hem voor de avond weer thuisbrengen. Je kent me lang genoeg om te weten dat ik geen beloftes doe die ik niet kan nakomen.” Mayra liet me los. “Ja, maar toch... .” Ze kuste Aschier op zijn wang. “Bedankt. Je hebt zoveel voor ons gedaan.” “Je bent dus naar de kapper geweest,” stelde ik vast. De gitzwarte, korte coup die ze een half jaar gedragen had, had plaats gemaakt voor een bos paarse krullen die bijna tot op haar kont reikten. Haar lippen hadden dezelfde kleur. “Vind je het leuk?” “Uh... ja,” zei ik. “Erg mooi. Het is wel even wennen, hoor.” “Varietas delectat,” zei ze beslist. “Wat?” “Afwisseling maakt blij.” In een flits zag ik mezelf de mannen van haar afslaan als we over de markt liepen. En had ze eraan gedacht dat ze over een maand als haar zomervakantie afgelopen was weer voor een klas vol puberende tieners moest staan? “Het is wel erg paars, hè?” probeerde ik voorzichtig. “Paars?” Ze schoot in de lach. Ze sloeg me met de vlakke hand tegen mijn schouder. “Nee, kleurenblinde gek. Het is aubergine.”

Aschier zat tegenover ons. Hij plaatste de stoorveldgenerator op de keukentafel en zette hem aan. “Deze brief mocht ik pas overhandigen nadat jij voor de omnigraaftest geslaagd was.” Hij sloot zijn koffertje, legde de envelop op tafel en leunde achterover op de keukenstoel. “En ik moet hem meteen verbranden zodra je hem gelezen hebt.” Het was een gewone A5 envelop. Hij was aan mij geadresseerd. Het handschrift kwam me bekend voor.

“Dat lijkt wel mijn handschrift,” zei Mayra die naast mij zat. “Dat klopt,” zei Aschier. “Ik herinner me niet dat ik zo’n envelop geschreven heb.” Ik keek Mayra verbaasd aan. Ik scheurde de envelop open, haalde de brief eruit en vouwde hem open. “Dat is mijn handschrift,” riep Mayra uit toen ze de woorden op het A-viertje zag. “Hé, lieverd,” las ik het begin van de brief. “Ik wil je vreselijk bedanken voor wat je voor me hebt gedaan.” Ik keek haar nog eens aan. Was dit soms een rare manier om het uit te maken? Als een vrouw haar kapsel verandert, dan is dat vaak een teken dat ze ook van man wil veranderen, had ik eens ergens gelezen. “Kom op,” zei ze. “Lees dan verder.” “Als jij dit leest dan heb je zojuist een succesvolle omnigraaftest achter de rug,” las ik de tweede alinea. “De politie verdenkt je niet meer. Alles is volgens plan gegaan. Gefeliciteerd. Jij hebt de perfecte misdaad uitgevoerd. Je kunt het je alleen niet meer herinneren.” Ik keek naar Aschier. Die zat van oor tot oor te grijnzen. “Hoe meer de politie vertrouwt op slimme technologie,” zei hij, “hoe meer kans slimme mensen hebben om haar om de tuin te leiden.” “We konden de behandeling bij dokter Hemelmans niet betalen,” las ik verder. “We hadden Aschier naar Hemelmans gestuurd om te onderhandelen over een regeling. Hemelmans wilde er niet op ingaan. Maar tijdens ons intakegesprek had hij gehoord van jouw criminele verleden. Hij vroeg Aschier of jij in staat zou zijn om de juwelen van Van Smiechtgeboren voor hem te roven.” Mayra zat met open mond te luisteren naar de woorden die ze zelf geschreven had. “Zuiver hypothetisch, had hij in dat eerste gesprek gezegd,” zei Aschier lachend. “Zuiver hypothetisch... de schurk.”

Mayra gaf me een por in mijn zij. “Lees nou verder.” “Het kostte je twee maanden om de operatie te plannen. Ik was ertegen. Maar Aschier en jij overtuigden me dat er niks mis kon gaan. Het was de enige manier waarop ik van mijn kwelling af kon komen. De kraak ging geheel zoals gepland. Het was spannend. Ik reed de vluchtauto. Je zei dat je heel trots op me was toen we hier bij de kliniek aankwamen. Je zei dat ik je beste handlanger ooit was. Het is maar dat je het weet! Terwijl ik dit schrijf, lig jij al in de bestralingsmachine. Als jouw herinneringen aan de misdaad zijn weggebrand, ben ik aan de beurt.” Ik keek Mayra verbaasd aan. “Jij hebt de vluchtauto bestuurd?” Mayra keek uit haar ogen alsof ze water zag branden. Ze schoot in de lach. “Ben je niet trots op me?” “Uiteraard,” zei ik. Ik richtte me weer op de brief. “Liefs, Mayra. P.S.: Aschier had bij Hemelmans een ‘onkostenvergoeding’ geregeld van tweehonderdduizend Undukaten. Daarvan heeft hij de helft zelf gehouden voor de bemiddeling. Van ons deel heb je nog geen tweeduizend opgemaakt aan de elektronica en aan de latex overall die moest voorkomen dat je vingerafdrukken en DNA-sporen achterliet.” “Achtennegentigduizend Undukaten,” rekende Mayra uit. Ze gaf me weer een por in mijn zij. “We zijn rijk!” “De rest hebben we verstopt in het bankstel van je moeder,” las ik de laatste regel van de brief. “Het bankstel van moeder,” herhaalde ik. Ik keek opzij. Mayra zat doodstil met haar handen omhoog. Ze werd lijkbleek. Ze zag eruit als een standbeeld van iemand die een oorlog had gewonnen: een oorlogsheld met paars... sorry, aubergine haar. Het enige dat bewoog was haar glimlach: die verdween langzaam van haar gezicht. Ik vloog op van mijn stoel en rende de woonkamer in. Waar het bankstel had gestaan was de vloerbedekking donkerder van kleur. Op de hoeken waren nog vier pootafdrukken zichtbaar.

“De kringloopwinkel,” hoorde ik Mayra achter me zeggen. Ik keek om. Ze stond in de deuropening wezenloos voor zich uit te staren. “Bis dat, qui cito dat,” mompelde ze. “Wat zei je?” “Wie snel geeft, geeft tweemaal.”

8. Ik ben er erg aan gehecht

Het rook in het magazijn naar een mengelmoes van schimmel en stof. “Bankstel?” vroeg de man langzaam. Hij kwam traag uit zijn stoel. Hij trok zijn broek over zijn dikke buik. Kennelijk slaagden zijn bretellen er niet meer in om die broek omhoog te houden. De man had een slecht geschoren, verkreukelde kop met grijs haar. Hij droeg een stofjas in dezelfde kleur. Afgezien van zijn postuur had hij een broer kunnen zijn van de man die de omnigraaf had bediend. “De bankstellen staan achter de vitrinekasten,” zei hij. Hij sjokte richting vitrinekasten. Wij liepen achter hem aan. “We hebben het per ongeluk laten ophalen,” zei ik. “Als we zo’n bankstel hebben dan moet het hierbij staan,” zei hij. Met de rug van zijn hand veegde hij zijn mond af. Ik zag alleen een zwart bankstel en eentje in bruin leer. “Nee,” zei ik. “Het was een rode met blauwe roosjes en witte lijsters.” Hij krabde over zijn kin. “Het was een erfstuk,” zei Mayra.

“Een aandenken aan mijn moeder,” vulde ik aan. “We zijn er erg aan gehecht,” spraken Mayra en ik bijna in koor. “O ja,” zei hij. Hij knipte met zijn vingers. “Dat ding met die gele en rode vetvlekken.” “Dat is hij!” riep ik uit. “Die konden we niet meer verkopen,” zei hij. “Die zag er zo goor uit. Alsof hij in een bordeel had gestaan... niet dat ik daar... .” “Wat hebben jullie ermee gedaan?” viel ik hem in de rede. “Die hebben we weggegeven.” “Aan wie?” “Ik weet niet of ik dat wel mag vertellen.” Ik trok mijn beurs. “Ik ben er erg aan gehecht.”

9. Pastoor Zwelgreutel

“Hou je haren goed onder die muts verborgen en laat mij het woord doen,” zei ik tegen Mayra toen we voorbij het politiebureau reden. Ik parkeerde in een zijstraat.

Toen we over het trottoir langs het pleintje liepen, waren de kinderen nog steeds aan het voetballen. Ik trok mijn muts recht en krabde over mijn wang om mijn gezicht te verbergen. Ik scheelde naar het politiebureau aan de overkant van de weg. Er liepen mensen de trap naar de ingang op en af. Ik zag geen bekende gezichten. Hopelijk stond Stokkelneus daar nergens uit het raam te loeren. De schuifdeuren van het betonnen gebouw met de vier verdiepingen en de

getraliede ramen gingen automatisch open. “Hallo.” Ik gaf de vrouw achter de balie mijn vriendelijkste glimlach. Op de muur achter haar stond in sierlijke letters ‘Sint Elisabeth Weeshuis’. Ze had grijs haar en wallen onder haar ogen. Maar haar glimlach leek sprekend op de glimlach van de blondine uit het Cenlis-reclamespotje. “Wij komen van de kringloopwinkel,” zei ik. We kwamen er inderdaad juist vandaan. “Er is een fout gemaakt met een bankstel. Dat is per ongeluk hier naartoe gebracht.” “Een bankstel van de kringloopwinkel?” vroeg ze. “Ja.” “Dat is naar de werkplaats gebracht.”

“Ongelooflijk hoe makkelijk dat ging,” zei Mayra toen we in de lift stonden. “Ze dacht dat wij voor de kringloopwinkel werken.” “Terwijl ik dat niet heb gezegd,” zei ik. “Ik heb niet gelogen.” “Ze vroeg niet door of zo.” “Ze had geen reden om argwaan te hebben. De meeste mensen stellen geen kritische vragen als je ze daar geen reden voor geeft.” Ik ramde nog eens op de ‘Kelder’-knop. “Kan die lift niet sneller?” “Festina lente!” zei Mayra. “Wat?” “Haast je langzaam!”

De werkplaats was aan het eind van een lange gang met deuren aan weerszijden

maar geen ramen. Eén van de twee deuren van de werkplaats stond open. Ik klopte. “Hallo, is hier iemand?” Ik kreeg geen antwoord. Aarzelend stapte ik naar binnen. De muur aan mijn linkerkant hing vol ring- en steeksleutels in alle maten. Er ontbraken er een paar in de buurt van de dertien millimeter steekmaten. Ik liep langs een met houtkrullen bezaaide draaibank. Het vierkante stuk hout dat erin was ingespannen, was voor ongeveer de helft bewerkt tot een ronde poot met sierlijke verdikkingen, versmallingen en groeven. Verderop hoorde ik geroezemoes. Mayra stond bij een kolomboormachine. Ze wees naar een zijdeur die op een spleet stond. “Het komt daar vandaan.”

Voorzichtig duwde ik de deur een stukje open. Ik gluurde naar binnen. Een tweede zaal met machines. Bij de ingang stond een oude, industriële naaimachine. Het geroezemoes werd sterker. Een groep mannen en vrouwen en tientallen kinderen stonden met gebogen hoofden in een kring. Het leek wel een gebedsbijeenkomst. Een non met een wandelstok dook plots op van achter de deur. Ik deinsde terug. “Komt u ook naar het wonder kijken?” fluisterde ze. Op haar eivormige gezicht had ze dezelfde glimlach als de vrouw van de balie. “Uh... ja,” antwoordde ik. “Kom binnen, kom binnen,” zei ze. “Bid met ons. Is het niet geweldig?” “Ja,” zei ik. “Geweldig,” beaamde Mayra. “Wat... uh... we hebben nog niet precies gehoord... hoe is het wonder geschied?” “Een onbekende weldoener had de kringloopwinkel opgedragen om ons een

bankstel te brengen voor de recreatieruimte,” begon ze. De moed zonk me in de schoenen. “Een smerig, oud geval vol vetvlekken,” ging ze verder. “Schijnt twintig jaar te hebben gestaan in een...” Ze keek even rond. Ze hield haar hand voor haar gezicht. “...bordeel.” Ze sprak het woord niet uit. Ze mimede het met haar lippen. Ze knikte veelbetekenend. “Pastoor Zwelgreutel wilde de bank samen met een paar jongens opnieuw bekleden,” ging ze verder. “We hadden nog een prachtige rol groen velours liggen. Kijk, die daar in de hoek met die kroontjesopdruk.” Ik keek naar de rol. “Mooi, hoor,” fluisterde ik. Schiet nou op, mens, dacht ik. “Dus ze begonnen de oude bekleding eraf te snijden,” ging ze verder. “En wat denk je?” “Nou?” “Tussen de springveren vonden ze allemaal briefjes van honderd.” “O ja?” Ik trok een verbaasd gezicht. “Het is niet waar.” “Jawel. En weet u hoeveel pastoor Zwelgreutel in die bank gevonden heeft?” Natuurlijk wist ik dat. “Nee, hoeveel?” antwoordde ik. “Zevenenveertigduizend Undukaten.” “O ja?” zei ik verbaasd. “Ja.” “Hoor je dat?” fluisterde ik naar Mayra. “Zevenenveertigduizend Undukaten heeft pastoor Zwelgreutel erin gevonden.” Mayra trok een verbaasd gezicht. “Maar ik dacht...” “Ja, het is een wonder,” viel ik haar snel in de rede. “Mag ik die bank eens

zien?”

Ik moest op mijn tenen staan om over de hoofden van twee jongens heen te kijken. Daar was de bank waar ze allemaal omheen stonden. Of wat ervan over was. Pastoor Zwelgreutel had geen halve maatregelen getroffen. Moeders bank zag eruit alsof er een handgranaat in was afgegaan. De rode bekleding was van de bank afgerukt en lag er omheen op de grond. De schuimrubber vulling lag op een hoopje. Er stond alleen nog een kaal, houten frame waaraan wat bekledingsflarden bungelden. Twee houten balken zagen eruit alsof ze met een bijl waren doorgehakt. Er waren zelfs een paar springveren doorgeknipt.

10. Misdaad loont niet. Toch?

“Zo zie je maar,” fluisterde ik toen we het weeshuis uit waren. “Misdaad loont niet.” “Behalve als je pastoor bent,” wierp Mayra tegen. Ik schoot in de lach. “Of advocaat,” vulde ik aan. “Of cosmetisch neuroloog,” besloot Mayra lachend. Ik keek naar het politiebureau aan de overkant van de straat. De zon straalde door de boomkruinen. Ik hoorde de vogels fluiten. “Het belangrijkste is dat jij verlost bent van je kwelgeesten,” zei ik. “Jij bent vrij en ik ben vrij. Levensgeluk kun je kopen noch stelen.” Ik dacht even na. Volgens de Cenlis reclamespotjes kon je dat juist wel. En was Mayra niet het levende bewijs daarvoor?

Op dat moment ging mijn telefoonhorloge. “Rubino Sluiskam,” sprak ik in het apparaat. “Als onze informatie correct is dan heeft de politie u eerder vandaag vrijgelaten nadat u verhoord bent over de inbraak bij Van Smiechtgeboren.” “Geen commentaar,” antwoordde ik. “Ik ben niet van plan om journalisten te woord te staan. Ik beëindig nu dit...” “Wacht,” zei hij. “Ik ben geen journalist. Ik ben van Securobotech. Wij hebben de bewakingsrobots van Van Smiechtgeboren gebouwd. Wij dachten dat deze niet gekraakt konden worden. Iemand is daar toch in geslaagd. Daarom wilden wij... .” “U spreekt met de verkeerde,” viel ik hem in de rede. “Ik was het niet.” “Dat heeft de politie ons ook verzekerd. Maar u hebt wel in het verleden onze klasse twee robots gekraakt. En de politie acht u als enige in staat om uit te vinden hoe onze klasse vier gekraakt kon worden.” “Zoals ik de politie al heb uitgelegd: ik heb geen flauw idee hoe ik een klasse vier bewakingsrobot zou moeten kraken.” “Dat is jammer. Wij wilden u een baan aanbieden als adviseur om ons te helpen bij de ontwikkeling van onze volgende generatie bewakingsrobots.” “Maar ik ben er zeker van dat ik kan uitvissen hoe een klasse vier robot te kraken is,” sprak ik snel. “Met een paar maandjes werk. Wat voor salaris spreken we over?” “Ik kan u om te beginnen een contract voor een jaar aanbieden voor tweeduizend Undukaten per maand.” Ik maakte een juichend gebaar met mijn vuist. Dat was bijna het tienvoudige van wat ik als reparateur van telefoonhorloges verdiende. “Kan ik u morgen terugbellen?” sprak ik koeltjes. “Ik wil dat graag eerst met mijn zaakwaarnemer bespreken.”