Implasyon 4dt21

Implasyon (presyo)

Ang pagtaas ng presyo ng mga gastusing pamproduksiyon ang siyang sanhi

Mula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

ng pagtaas ng presyo ng bilihin. Ang mga sahod ng manggagawa, pagbili

Nangangailangan ang artikulo o seksiyon na ito ng pagwawasto balarila,

estilo,

pagkakaisa,

tono

o

baybay.

Maaari kang makatulong sa pamamagitan ng pagbabago nito

Sa ekonomika,

ng mga hilaw na materyales at makinarya at paghahangad ng malaking tubo ang pangunahing dahilan ng pagtaas ng presyo ng bilihin. Structural Inflation

Ang artikulong ito ay nangangailangan ng maayos na

Kawalan ng kakayahan ng ilang sektor na malayon ang anumang

salin. Enero 2014

pagbabago sa lebel at dami ng kabuuang demand ng ekonomiya.

ang inplasyon o implasyon (Ingles: inflation,

literal

Pagtutunggalian ng mga pangkat sa lipunan upang makakuha ng

na pamimintog, pagpintog, o paglobo ) ang pagtaas sa pangkalahatang antas ng

malaking bahagi sa kabuuang kita ng bansa at tunggalian ng wage

mga presyo ng mga kalakal(goods) at mga serbisyo sa isang ekonomiya sa loob ng

earners at profit earners.

[1]

periodo ng panahon. Kung ang pangkalahatang antas ng presyo ay tumataas, ang bawat unit ng salapi ay makakabili ng mas kaunting mga kalakal(gaya ng mga produkto) at mga serbisyo. Dahil dito, ang inplasyon ay isa ring repleksiyon ng pagguho ng kakayahang pagbili ng pera na isang kawalan ng real sa halaga sa panloob na kasangkapan ng pagpapalit at unit ng kahalagan sa ekonomiya. Ang pangunahing

sukatan

ng

inplasyon

ang antas

ng

inplasyon na

taunang persentaheng pagbabago sa pangkalahatang indeks ng presyo(na normal na indeks ng presyo ng mamimili) sa paglipas ng panahon. Ang inplasyon ay salamin

"Magkano ba ang gastusin mo sa isang araw? Kasya ba ito sa pangangailangan? Dahilan ba ito ng pagtaas ng presyo? "Oo, ito ay dahilan ng pagtaas ng presyo.Bakit nga ba tumataas ang presyo? Sinasabing ang pagtaas ng presyo ay kaakibat ng ating buhay. Suliranin ng kinakaharap ng bansa. May tinatawag na hyperinflation kung saan ang presyo ay tumataas sa bawat oras, araw o linggo ngunit paano ba ito nasusukat?

ng pagtaas ng mga presyo sa pamilihan na nagiging dahilan upang harapin ng

Iba't ibang uri ng price index

pamahalaan ang suliranin na nagbunsod sa mataas na presyo. Sa madaling salita, ito

GNP deflator o GNP Implecit Price Index

ang pagtaas ng halaga ng bilihin na dinudulot ng dami ng nakakalat na pera.[1] Dahilan ng Implasyon[baguhin | baguhin ang batayan] Demand Pull Ito ay nagaganap kapag ang pagnanais ng bawat sektor ng ekonomiya, sambahayan, kompanya o pamahalaan na makabili ng produkto at serbisyo na mas marami sa isusuplay o ipoprodyus ng pamilihan. Ito ang kalagayan na mas labis ang aggregate demand kaysa aggregate supply. Cost push

Ito ang price index na ginagamit upang pababain ang current GNP sa constant GNP. Ang GNP deflator naman ay ginagamit upang alamin ang halaga ng GNP batay sa nakaraang taon. Pormula: GNP at constant prices= GNP at current prices deflator

Whole Sale Price Index Retail Price Index Nagpapakita at sukatan ng pagbabagong presyo ng final goods,intermediate goods at crude materials sa bilihang whole sale at retail. Consumer Price Index(I) Ito ang mas kilalang panukat ng implasyon. Ito ay pagsukat ng average na pagbabago ng presyo ng produkto o bilihing pangkaraniwang kinukonsumo ng mamimili. Implasyon

Pagkompyut ng Antas ng Implasyon Mahalagang malaman ang antas ng implasyon para malaman ang mga angkop na hakbang upang mapababa ang presyo. Pagkompyut ng Purchasing Power ng Piso Purchasing Power – ang tawag sa kakayahan ng piso na makabili ng produkto at serbisyo Uri ng Implasyon 1.

Demand-pull – nagaganap kapag nagkakaroon ng paglaki sa paggastos ng

– ang patuloy na pagtataas ng pangkalahatang presyo. Ang kaalaman tungkol sa

mga sambahayan, bahay-kalakal, pamahalaan at dayuhang sektor ngunit

implasyon ay makatutulong sa tamang pagpapasya tungkol sa paggastos.

hindi katumbas ang paglaki ng kabuuang produksyon

Makatutulong din ito para maiwasan ang paglala nito. 2. Mga Panukat ng Implasyon

Cost-push – nagaganap kapag ang halaga ng gastos ng produksyon ay tumaas

Layunin nito na masukat ang antas ng implasyon upang makagawa ng mga angkop na hakbang para mapababa ang presyo. 1.

GNP Implicit Price Index o GNP Deflator – ito ang average price index

Dahilan at Epekto ng Implasyon Dahilan

Epekto

na ginagamit para mapababa ang halaga ng kasalukuyang GNP at masukat ang totoong GNP. Ito ang sumusukat sa pangkalahatang antas ng presyo ng mga produkto at serbisyon nagawa ng ekonomiya sa loob ng isang taon. 2.

Pagtaas ng suplay ng salapi



Tataas ang demand o ang paggasta kaya mahahatak ang presyo paitaas

Wholesale Price Index – Index ng mga presyong binabayaran ng mga tindahang nagtitingi para sa mga produktong muli nilang ibebenta sa mga mamimili.

3.



Consumer Price Index – sinusukat ng consumer price index (I) ang pagbabago ng preso ng mga produkto at serbisyong ginagamit ng mga konsyumer.



Pag-asa sa importasyon para sa hilaw na sangkap



Kapag

tumaas

ang

presyo

ng

materyales na inaangkat, ang mga produktong umaasa sa importasyon para sa mga hilaw na sangkap nito, nagiging sanhi rin ito ng pagtaas ng

◘ Kapag tumaas ang suplay ng salapi at tumaas din ang kita at demand kaysa presyo.



Pagtaas ng palitan ng piso sa



dolyar

produksyon,mahahatak pataas ang presyo. ♦ kapag tumaas ang palitan ng piso sa dolyar dahil sa kakulangan ng dolyar na

Dahil sa kakulangan ng pumapasok

pumapasok

sa

bansa

(suplay),bumababa

ang

halaga

ng

piso

katumbas

na dolyar, tumataas ang palitan ng

ng dolyar.Ang kailangan ay higit na maraming pisong kapalit sa dolyar.kaugnay

piso sa dolyar kaya ang halaga ng

nito,tataas ang presyo ng mga produkto at serbisyo.

piso ay bumababa. ♦ Nakaaapekto rin sa presyo ang pakikipagkalakalan sa ibang bansa.kapag tumaas 

Kalagayan ng pagluluwas



Kapag kulang ang suplay sa local na pamilihan dahil ang produkto ay iniluluwas, magiging dahilan ito upang

tumaas

ang

presyo

ng

produkto dahil sa kakulangan ng

ang presyo ng langis sa pamilihang pandaigdig,tataas din ang presyo ng mga kalakal at serbisyo na inaangkat mula sa ibang bansa.Bunga nito,tataas ang gastos sa produksyon na magiging sanhi naman ng pagtaas ng presyo sa lokal na pamilihan, ♦ Kapag tumaas ang gastos sa produksyon,tataas din ang presyo ng nilikhang mga kalakal at paglilingkod.

suplay. ♦ Kapag malaki ang gastos ng pamahalaan kaysa kita mula sa buwis,tataas ang 

Monopolyo o kartel



Nakapagkokontrol ng presyo ang sistemang ito.



Pambayad-utang



suplay ng salaping kita at mahihila ang presyo ng mga kalakal at serbisyo paitaas Home > Ekonomiks > Ano Ang Mahahalagang Konsepto ng Ekonomiks

Sa halip na magamit sa produksyon

Ano Ang Mahahalagang Konsepto ng Ekonomiks

ang bahagi ng pambansang badyet,

October 14, 2016 Daniel

ito

Harapin natin ang katotohanan, hindi lahat ay may sapat na kaalaman ukol sa

ay

napupunta

pagbabayad ng utang.

lamang

sa

paksang ekonomiks. Maliban na lamang kung ikaw ay isang propesor o estudyante, magkakaroon ka ng ideya kung ano ang ekonomiks sa isang bayan. Madalas lamang

About these ads

naririnig ang katagang ito sa eskwelahan at sa mga politiko na namumuno sa isang

Share this:

bansa ngunit hindi naman nauunawaan ng karamihan. Sa artikulong ito, bibigyang diin ang konsepto ng ekonomiks at kung paano naging mahalagang konsepto ng

MGA DAHILAN NG IMPLASYON

ekonomiks ang mga bagay na nakapaloob rito. At bibigyan rin ng kaukulang pagpapaliwanag upang mas maunawaan ng husto ito.

Pagbabalik tanaw kung ano ang ekonomiks



maaaring ipagpaliban muna o makakapag-hintay naman. Tulad ng gamot at

Ang ekonomiks ay isang agham panlipunan kung saan pinag-aaralan ang paglikha,

edukasyon. Dito rin pumapasok ang mga pangangailangang kagustuhann tulad ng

pagkonsumo at pamamahagi ng mga kalakal. Ang salitang “ekonomika” ay hango sa

pagbili ng telepono o cellphone, pagpapagupit ng buhok, pagpapalinis ng kuko at

sinaunag Griyegong “oikonomia” kung saan ang kahulugan ay pangangasiwa ng

kung anu-ano pang luho na maikokonsidera ng tao.

isang istrasyon o sambahayan. “Oikos” ibig sabihin ay “bahay” at “nomos” ibig sabihin ay “batas”. Mayroong dalawang sangay ang ekonomiks ang: 

Sa isang bansa, hindi maiiwasan dumanas sa mga sitwasyon ng kagipitan na natural namang maikokonsidera. Tulad ng mga suliranin ng:

Makroekonomiks – pagsusuri sa kabuuang ekonomiya at mga isyu na nakaaapekto rito katulad na lamang ng kawalan ng trabaho, implasyon at patakarang



pisikal gayundin ang pananalapi. 

Sekondaryang mga pangangailangan – ito ay ang mga pangangailangang

Kakapusan (scarcity) – ito ay isang sitwasyon sa pamumuhay na dulot ng walang hanggang pangangailangan at nais ng tao. Ito ay isang kalagayan kung saan hindi mo na magagawan pa ng solusyon ang limitadong pinagkukunang yaman ng

Maykroekonomiks – ito naman ay ang pagsusuri sa pag-aasal ng mga

tao. Ito rin ay maituturing na isang suliraning pang-ekonomiko na kinakailangan ng

pangunahing elemento na may kinalaman sa ekonomiya gaya ng mga negosyo,

masusing pag-aaral at pagkilatis.

sambahayan o bilang mga konsyumer at prody. Ano ang mahalagang konsepto ng ekonomiks? Ang konsepto ng ekonomiks ay isang paraan upang matukoy ang mga mahahalagang konsepto sa kabuuan ng pag-aaral. Gayundin naman ang pagpapaliwanag kung paano nailalapat ang mga mahalagang konsepto ng ekonomiks sa araw-araw na pamumuhay ng isang mamamayan o isang bansa bilang kabuuan. Ang tao ay may mga pangangailangang hindi natatapos o panghabang-buhay kung tawagin. Iba-iba ang pangangailangan sa bawat araw na dumarating asahan man ito o hindi. Nahahati sa dalawa ang mga pangangailangan na ito: 



Kakulangan (shortage) – ay isang sitwasyon kung saan maaari ka pang makagawa ng mga pamamaraan upang mapunan ang pagkakaroon ng limitadong pinagkukunang yaman. Mga alternatibong makakatugon upang makapuno sa mga nasabing kakulangan ng epektibo at ng hindi nakakaapekto ng negatibo sa araw-araw na pamumuhay. Sa kakulangan at kakapusan na nabanggit sa limitadong pinagkukunang yaman, pumapasok ang tinatawag na alokasyon. Ano ba ang Alokasyon? Ang alokasyon ay ang paraan ng pamamahagi at pangangasiwa ng mga serbisyo at

Pangunahin o primyerang mga pangangailangan – ito ay tumutukoy sa mga pangangailangan na importante at hindi dapat isa walang bahala lamang. Halimbawa nito ay mga pagkain, damit, tirahan at kung anu-ano pang mga bagay na makokonsiderang pangunahing kailangan ng tao.

produkto upang magamit ang limitadong pinagkukunang yaman ng may kasiyahan o kagalakan. Ito ay paraan upang matugunan ng husto ang mga pangangailangan ng lipunan. Mayroon dalawang uri ng alokasyon:



Indibidwal na pagpili – nakakatulong ang sapat na kaalaman sa maykroekonomiks upang makapaglatag ng ng wastong alokasyon ang isang tao sa

Tatlong mahahalagang bagay na dapat isaalang-alang sa konsepto ng ekonomiks

panahon at pananalapi sa pang-araw-araw na pamumuhay. Ito ay may kaakibat na maingat na pagdedesiyon na hindi magreresulta ng negatibo.

1.

Pagpapanatili (sustainability) – ang paggamit ng mga pinagkukunang yaman



2.

katugunan

ang

mga

kasalukuyang

Pagkakapantay-pantay (equality) -pantay-pantay ang mga karapatan ng tao gayundin naman ang distribusyon ng pinagkukunang-yaman. Ang

implasyon at pagkukunan ng pondo. Sa madaling salita, kinakailangang pag-aralang

kaginhawaan o yaman na makakamit ng tao ay nakadepende sa haba ng

mabuti at suriing mabuti ang gagawing pagpili alinsunod sa alokasyon sa

sakripisyo at pagpapagod na makamit ito.

pinagkukunang yaman bago makabuo ng isang pagpapasya. Ano ang Sistemang Pangkabuhayan?

ng

kakayahan ng susunod pang mga henerasyon na tugunan ang mga ito.

pangangailangan ng lipunan. Sa puntong ito nakakatulong ang pag-aaral sa pamahalaan ang mga problema ng bansa tulad ng kawalan ng hanapbuhay,

magkaroon

pangangailangan at kagustuhan ng hindi negatibong naapektuhan ang

Panlipunang pagpili – ito ay ang tumutugon sa pagpapasya sa mga maykroekonomiks. Isang epektibong halimbawa ay kung paano matutugunan ng

upang

3.

Husay (efficiency) – ang pangunahing layunin sa pag-aaral ng ekonomiks ay nakatuon sa paglago ng ekonomiya ng bawat bansa. Ito rin ay isang

Ito ay ang pamamaraan upang matugunan ng pamahalaan ang tatlong batayang

masinop na pamamaraan ng paggamit sa pinagkukunang yaman na limitado

katanungan na siyang may mahalagang papel sa ekonomiya ng isang bansa. Itong

lamang upang matugunan ang mga pangunahinng pangangailangan at

mga katanungan ring ito ay ang tamang pagkakasunud-sunod upang makabuo ng

kagustuhan ng mga tao sa lipunan.

matalinong pagpapasya ang isang pamahalaan. Ito ay ang mga katanungang: Kung susuriing mabuti, ang konsepto ng ekonomiks ay nakatuon sa tila ba walang 

Ano ang gagawin?

hanggang pagdami ng mga kagustuhan ng tao na may malaking tyansang maging pangangailangan sa hinaharap na buhay. Ito ay mga pangangailangang hindi



Paano ito isasagawa? at

mapipigilan sapagkat nagbabago ang takbo ng buhay ng tao sa araw-araw na pamumuhay. Kung kaya’t ang lahat ng gawaing pang-ekonomiko ay umiikot at



Para kanino ang gagawing pagtugon o serbisyo?

sadyang nakatutok sa mga walang katapusang pangangailangan na ito ng mga tao o ng lipunan. Ang mga mahalagang konsepto ng ekonomiks na nakapaloob rito ay

Ito ay mga katanungang papaloob sa mga pangangailangan ng isang bansa at sa

karapat-dapat lamang na pag-aralang mabuti at sikapin na makabisa upang

pagkakataong ito ay mabigyan ng kasagutan o mapag-aralang mabuti, magkakaroon

magkaroon ng mga tamang hakbangin tungo sa mga pang-araw-araw na

tiyak ng epektong mga pamamaraan na makakatulong rin sa pag-unlad ng

pangangailangan.

ekonomiya ng bansa.