Sejarah Tm 2n2l2v

BAB 1 : LATAR BELAKANG TELEKOM MALAYSIA BERHAD

1.0:

SEJARAH RINGKAS TELEKOM MALAYSIA BERHAD

Telekom Malaysia Berhad (Telekom Malaysia) merupakan salah sebuah daripada syarikat telekomunikasi yang terunggul dan yang pertama di Malaysia. Telekom Malaysia mempelopori bidang telekomunikasi dan perhubungan negara sebelum kemunculan syarikat-syarikat telekomunikasi yang lain seperti Binariang, TimedotCom dan Celcom. Sebelum Telekom Malaysia diswastakan atau dikorporatkan pada 1hb. Januari 1987, ianya dikenali sebagai Jabatan Telekom Malaysia (JTM). Jabatan Telekom Malaysia yang pertama telah ditubuhkan di Perak pada tahun 1878. JTM selepas itu telah berkembang pesat dengan pembukaan cawangan demi cawangan sehingga ke hari ini. Walaupun mendapat saingan daripada syarikat-syarikat telekomunikasi yang lain, Telekom masih lagi bertanggungjawab

sebagai pembekal

utama perkhidmatan telekomunikasi di negara ini. Ibupejabat Telekom Malaysia terletak di Wisma Telekom, Jalan Pantai Baru, Kuala Lumpur. Kompleks Latihan Telekom Kawasan Timur merupakan salah sebuah kompleks latihan telekomunikasi caawangan Pantai Timur yang terletak di Medan Jaya, Kuala Terengganu. Kompleks latihan ini berfungsi sebagai organisasi latihan yang diwujudkan khas untuk melatih kakitangan Telekom Malaysia mendalami bidang telekomunikasi terkini

dalam

mencapai

matlamat

organisasi untuk

memberi

perkhidmatan

telekomunikasi bertaraf dunia selaras dengan pembangunan negara di samping memenuhi kepuasan pelanggan secara total. Kompleks ini juga menawarkan tempat untuk latihan

praktikal kepada mahasiswa-mahasiswa pusat-pusat pengajian tinggi tempatan. Antara kursus-kursus yang ditawarkan oleh Kolej Latihan Telekom ialah:  Telekomunikasi  Teknologi Maklumat ( IT )  Pengurusan Dan Pemasaran Disamping

menjalankan

kursus-kursus,

Kolej

Latihan

Telekom

juga

menyediakan pelbagai kemudahan untuk disewa kepada Agensi Kerajaan dan Swasta bagi menyediakan kursus, seminar ataupun sukaneka. Antara kemudahan yang terdapat di Kompleks Latihan Telekom ialah:  Hotel - menampung 400 orang  Bilik-bilik kuliah yang berhawa dingin  Dewan sumber yang berhawa dingin - menampung 100 orang  Mini stadium Selain itu Kompleks Latihan Telekom di Malaysia juga terdapat di Taiping,Perak (Kawasan Utara), Jalan Hang Tuah di Melaka (Kawasan Selatan ), Kota Kinabalu, Sabah (Kawasan Sabah), Kuching (Kawasan Sarawak) dan kolej ini berpusat di Jalan Gurney Kiri,Kuala Lumpur.

1.2:

LOGO SYARIKAT TELEKOM MALAYSIA DAN MAKNANYA

Rajah 1: Logo syarikat Telekom Malaysia Berhad

Rajah 1 di atas menunjukkan logo Telekom yang dikeluarkan pada tahun 1990 iaitu tiga tahun selepas pengswastaan syarikat ini. Logo ini menandakan permulaan lembaran baru sejarah korporat

Syarikat Telekom Malaysia. Semenjak

Telekom

Malaysia diperbadankan pada tahun 1987, ia telah mencapai tahap pertumbuhan yang baru dan dinamik. Transformasi ini sekaligus membawa syarikat ke arah pembentukan identiti, personaliti dan imej korporat yang baru dan ianya dicipta berasaskan logo terdahulu. Pengertian logo syarikat Telekom Malaysia adalah seperti berikut:  Huruf ‘t’: Melambangkan simbol universal untuk telekomunikasi dan mencerminkan rangkaian perniagaan syarikat  Nama Telekom Malaysia: Nama korporat baru untuk Telekom Malaysia  Dua garisan selari dan dicabangkan ‘accessibility’: Garisan berbilang melambangkan pelbagai jenis perkhidmatan yang ditawarkan oleh Telekom Malaysia sekaligus memperkukuhkan lagi kedudukan organisasi ini sebagai sebuah syarikat telekomunikasi yang utama. Garisan-garisan yang disatukan

dan dijalurkan ke atas dan ke hadapan untuk dijadikan satu bentuk mencerminkan kemajuan, kekuatan dan potensi masa depan.  Bulatan biru yang melingkari huruf ‘t’: Melambangkan rangkaian sedunia dan komitmen Telekom Malaysia terhadap telekomunikasi antarabangsa.

1.3

MISI TELEKOM MALAYSIA BERHAD Misi kami ialah untuk memberi kepuasan pelanggan secara menyeluruh sambil

berusaha untuk menjadi sebuah syarikat telekomunikasi yang bertaraf dunia. Kami akan mencapai matlamat ini melalui pembangunan sumber manusia, membekal produk dan memberi perkhidmatan kualiti yang cemerlang serta memenuhi keperluan negara, pekerja dan pemegang saham.

1.4

WAWASAN TELEKOM MALAYSIA BERHAD

Mewujudkan sebuah syarikat telekomunikasi bertaraf dunia dengan memberi tumpuan penuh terhadap pelanggan secara menyeluruh.

1.5:

STRUKTUR OPERASI TELEKOM MALAYSIA BERHAD

Telekom Malaysia Berhad membahagikan operasinya kepada tiga cabang utama iaitu TelCo, ServiceCo dan NewCo dimana bahagian pentadbiran utama terletak di Wisma Telekom,Kuala Lumpur. Fungsi setiap kumpulan adalah seperti berikut;

a)

Kumpulan TelCo Berkaitan

dengan

operasi

dan

penyelenggaraan

rangkaian

yang

berkhidmat terus kepada pelanggan. Ia terdiri daripada tiga bahagian ;  Operasi Rangkaian Jauh(ORJ) atau Transmission Operation and Maintenance

Centre(TOMC)

 Operasi Rangkaian Suis(ORS) atau Switching Operation and Maintenance Centre(SOMC)  Operasi Rangkaian Tempatan(ORT) atau Customer Network Operation(CNO). b)

Kumpulan ServiceCo Berkaitan dengan kejuruteraan dan berfungsi memberi khidmat kepada bahagian- bahagian lain dalam Telekom Malaysia Berhad iaitu;  Telepower (berkaitan dengan bekalan kuasa untuk stesen dan kabin seperti operasi dan penyelenggaraan mesin penjana)  Teleharta (terlibat dengan pengurusan harta benda syarikat)  Bengkel (penyelenggaraan kenderaan syarikat)  Telemac (bertanggungjawab dalam operasi dan pengelenggaraan penghawa dingin)  KLT (Kolej Latihan Telekom-Pusat latihan untuk kakitangan dan bakal kakitangan untuk meningkatkan kemahiran, pengetahuan serta pengenalan peralatan baru)  SecuriTel(bahagian yang mengawal keselamatan harta benda syarikat)

c)

Kumpulan NewCo Bertanggungjawab dalam perjalanan pelaburan dan operasi syarikat dalam dan luar negara seperti Afrika Selatan, Bangladesh, Malawi, Papua New Guinea dan India.

1.6:

PERKHIDMATAN YANG DITAWARKAN DI SYARIKAT TELEKOM

Syarikat

Telekom

Malaysia

menawarkan

perkhidmatan-perkhidmatan

telekomunikasi seperti berikut: 1) Telefon •

Talian Ibusawat Terus Telefon merupakan sistem perhubungan penghantaran dan penerimaan maklumat melalui suara samada dalam Malaysia ataupun antarabangsa.

•

Ibusawat Carry Automatik Suis ( PABX ) PABX adalah alat papan suis automatik yang ditempatkan di premis pelanggan yang mempunyai beberapa ciri khas.

•

Sistem Telefon Kekunci Sistem ini dapat mengawal panggilan masuk dan keluar.

•

Lain-lain perkhidmatan telefon Perkhidmatan tambahan telefon yang lain adalah seperti Dail Ringkas, Pemindahan Panggilan (Transfer Call), Pemindahan Panggilan Semasa

Tiada Jawapan, Pemindahan Panggilan Semasa Sibuk (Call Divert), Panggilan Menunggu (Waiting Call), Penggera Masa, Talian Segera dan Talian Segera Dengan Pengawasan Masa.

2) Perkhidmatan Data •

MAYPAC ( Malaysia Packet Switched Public Data Network ) Perkhidmatan Komputer melalui Ibusawat Packet Switch Data di dalam dan luar negeri untuk memperolehi maklumat seperti kewangan dan perubatan, pendidikan teknologi, sains dan sebagainya.

•

MAYCIS ( Malaysia Circuit Switched Data Network ) Merupakan perkhidmatan komputer yang mudah dan cepat melalui Ibusawat Awam Suis Litar Malaysia.

•

Telemail Sistem mesej elektronik awam melalui perkhidmatan MAYPAC dengan menggunakan komputer peribadi.

•

Teleta Perkhidmatan maklumat berkomputer dua hala dan sistem transaksi yang boleh didapati menerusi set televisyen atau komputer peribadi.

•

Telefaks Perkhidmatan

faksimili

yang

membolehkan

pengguna

yang

menghubungkan mesin teleksnya daripada mesin lain menerusi talian telefon untuk tujuan penghantaran mesej dalam bentuk dokumen, gambarajah dan lain-lain dalam dan luar negeri.

•

Teleks Perkhidmatan penghantaran teks bertulis secara terus menggunakan mesin teleks melalui Ibusawat Teleks Awam.

•

Datel Perkhidmatan penghantaran data yang dapat menghubungkan antara kelengkapan data hanya menggunakan telefon meliputi dalam dan luar negeri.

•

Digitiline Perkhidmatan litar suwa digital berkelajuan tinggi. Penghantaran data meliputi kombinasi suara dan data.

3) Perkhidmatan Bergerak •

ATUR 450 dan SMARTFON 864 Merupakan perkhidmatan automatik bergerak yang disediakan oleh STM (Smartfone Malaysia).

•

ATUREL Perkhidmatan telefon automatik awam ATUR 450 yang dipasang di gerabak kafeteria keretapi sistem Keretapi Tanah Melayu

•

KARFON Perkhidmatan telefon radio dalam kereta yang memberi pelanggan laluan telefon yang didail kepada Rangkaian Ibusawat Telefon Awam secara automatik.

•

TM TOUCH dan Mobikom 1800

Perkhidmatan talian telefon mudahalih 013 dan 018.

4) Toll free Menawarkan kepada pelanggan perniagaan satu nombor untuk satu negeri. Semua panggilan ke nombor Toll Free ditanggung oleh pelanggan dengan bayaran tempatan biasa.

5) Lain-lain perkhidmatan yang disediakan: •

Loceng Kecemasan

•

Radio Leased Channel

•

Country set

•

Sistem Multi Access Radio ( MARS )

•

Panggilan Radio HF( RCS )

•

Litar Suwa Ddan Perkhidmatan Khas

•

Siaran TV ( RTM dan TV3 )

•

Telegram

•

Videoconferencing

•

Telex

•

Bureaucard

•

Bureaufax

•

Intelsalt Business Survice ( IBS )

BAB 2 : LATIHAN YANG TELAH DIBERIKAN SECARA AM

2.0:

JADUAL KERJA HARIAN LATIHAN INDUSTRI

Sepanjang saya menjalani latihan industi selama sepuluh minggu di Syarikat Telekom Malaysia Berhad Kuala Terengganu (Ibusawat Hiliran), saya telah diberi peluang untuk melihat secara keseluruhan bahagian teknikal dalam struktur organisasi Telekom Malaysia Berhad. Saya telah ditempatkan di tiga unit yang berasingan, iaitu :  Unit SOMA (Switching Operation and Maintenance Area) bagi sistem operasi pensuisan  Unit TOMA (Transmission Operation and Maintenance Area) bagi sistem perhubungan jauh dan operasi penghantaran data maklumat  Unit CNO (Customer Network Operation) bagi sistem operasi rangkaian pelanggan

Setiap unit di atas mempunyai fungsi-fungsi yang berlainan. Namun, setiap satu unit di atas adalah berkait di antara satu sama lain dalam memberi perkhidmatan talian telefon kepada pelanggan. Oleh yang demikian, huraian dan ringkasan mengenai latihan yang telah diberikan selama berada di sini akan dikelaskan mengikut unit-unit di atas.

Secara amnya, waktu kerja saya di sini bermula dan berakhir sepertimana kakitangankakitangan Telekom Malaysia yang lain. Berikut ialah jadual kerja saya sepanjang latihan praktikal ini.

HARI

WAKTU BEKERJA

AHAD hingga RABU

8.30 pagi hingga 4.45 petang

KHAMIS

8.30 pagi hingga 1.00 petang

SABTU (minggu pertama dan ketiga)

8.30 pagi hingga 1.00 petang

SABTU (minggu kedua dan keempat)

8.30 pagi hingga 4.45 petang

Jadual 2.0: Waktu bekerja sepanjang latihan praktikal

2.0-1: Unit Soma Kelantan /Terengganu Di bawah ini ialah jadual ringkasan tugasan dan aktiviti saya sepanjang menjalani latihan praktikal di unit pengsuisan.

TUGASAN / AKTIVITI TEMPOH : 10 April 2000 – 25 April 2000

1

2

Asas Rangkaian Ibusawat (Trunking) Sistem Pengurusan Ibusawat ( AXE, ALCATEL &

 



NEAX ) Bekalan Kuasa Ibusawat Asas Sistem Charging dan Billing

MINGGU 3



 

4

Asas Signalling Bagi Ibusawat 2.0-2 Unit TOMA Kelantan/Terengganu



TUGASAN / AKTIVITI TEMPOH : 26 April 2000 – 25 Mei 2000

1

Asas-asas Sistem Multipleks, PCM Asas dan Konsep Sistem SDH serta peralatan SDH &

 

PDH Sistem Laluan Optik, Kabel Fiber Optik dan Peralatan Asas Sistem Operasi Rangkaian Mobile dan Peralatan Sistem Penyiaran dan Stesen Pemancar Gelombang Mikro Konsep Asas Dalam Penghantaran Gelombang Mikro Bekalan Kuasa dan Tenaga Solar Stesen Pemancar Kerja-kerja Maintenance Peralatan Fiber Optik,

MINGGU 3

2

4

5

    







 

Multipleks, Mobile, Broadcast dan Microwave 2.0-3 Unit CNO Terengganu

TUGASAN / AKTIVITI TEMPOH : 26 Mei 2000 – 21 Jun 2000

1

Sistem Operasi & Maintenance Unit Kabel, CGPA,



RiLL Sistem Pengujian & Docket Meja Uji Special Services and data Communication Sistem Rangkaian Fiber Optik MDF – Subscriber Maintenance Peralatan Dalam Sistem Telefoni

2

MINGGU 3







  

Tempatan

2.1:

4

LATIHAN/AKTIVITI HARIAN SEPANJANG LATIHAN INDUSTRI

 

2.1-1: Unit Soma Kelantan/Terengganu Unit SOMA (Switching Operation and Maintenance Area) ini banyak tertumpu kepada operasi maintenance melalui komputer sahaja, maka kerja yang boleh dilakukan di sini adalah cukup terhad. Kerja-kerja yang dilakukan di bahagian ini terbatas kepada pemerhatian kerja-kerja monitoring yang dilakukan oleh juruteknik di unit ini di samping pembelajaran mengenai sistem operasi ibusawat pengsuisan. Memandangkan unit ini adalah bahagian penting dan sensitif, maka sebarang kesilapan kecil (human mistakes) harus dielakkan. Ini kerana sebarang kesilapan dan kelalaian boleh mengakibatkan berlakunya keadaan yang tidak diingin seperti congestion. Oleh itu, segala kerja-kerja maintenance dan penyelenggaraan peralatan pensuisan perlu dilakukan sepenuhnya oleh kakitangan Telekom Malaysia kerana ia memerlukan orang yang benar-benar mahir dalam menjalankannya. Selain itu, segala maklumat berkenaan struktur dan sistem operasi ibusawat termasuk arahan-arahan yang digunapakai semasa kerja-kerja penyelenggaraan dan penyenggaraan adalah sulit serta menjadi rahsia bagi pihak syarikat. Oleh itu, saya hanya didedahkan dengan arahan-arahan yang sering digunakan dalam membuat monitoring. Walau bagaimanapun, sepanjang saya menjalani latihan praktikal di unit ini, banyak pengetahuan dan pengalaman baru yang saya perolehi berhubung struktur perjalanan dalam sistem operasi pensuisan di ibusawat, sistem laluan (trunking) dan sistem pengisyaratan (signalling) dalam talian telefoni. Walaupun kerja di unit ini nampak senang dan ringkas, tetapi sebaliknya ianya amat memerlukan kepakaran dan pengamatan yang teliti. Kebanyakan kakitangan yang bekerja di bahagian ini mempunyai

pengalaman yang lama, iaitu melebihi sepuluh tahun. Malah ada di antara mereka yang turut terlibat sama semasa memasang ibusawat (exchange) di sini. Selain daripada itu, saya juga ditunjukajar bagaimana untuk menganalisa panggilan yang dilakukan melalui kod -kod yang terpapar di skrin komputer. Dengan arahan-arahan yang tertentu, kita dapat mengetahui waktu panggilan dibuat, kadar dan destinasi panggilan.

2.1-2: Unit Toma Kel/Trg. Unit TOMA (Transmission Operation and Maintenance Area)

memberi

kefahaman yang lebih jelas kepada rangkaian sistem telekomunikasi yang disediakan oleh Telekom Malaysia. Unit ini membantu dalam memberi pendedahan kepada kerjakerja maintenance dan penyelenggaraan peralatan telefoni bagi rangkaian jauh dan melibatkan kerja-kerja luar (out station). Saya telah berkesempatan untuk meninjau dan memerhati sendiri sistem operasi pemancaran bagi stesen luar yang terdapat di seluruh negeri Terengganu seperti di Kuala Berang, di Bukit Durian Tarus, di Merang, Setiu dan di Bukit Besar, Kuala Terengganu. Sebelum membantu melakukan kerja-kerja penyelenggaran peralatan di stesenstesen luar, sedikit penerangan ringkas mengenai asas sistem perhubungan dan pemancaran mengikut unit-unit yang terdapat di bahagian TOMA akan diberi terlebih dahulu. Unit-unit tersebut merangkumi unit Fiber/SDH, Multipleks, Mobile, Broadcast dan unit Microwave. Saya juga diberi penerangan secara ringkas mengenai fungsi dan spesifikasi peralatan yang digunakan bagi tujuan melakukan kerja-kerja pengujian, pemeriksaan, pembaikian dan maintenance.

Di unit Fiber/SDH dan Multipleks di Ibusawat Telekom Malaysia Hiliran, saya diberi pendedahan mengenai asas dalam sistem multipleks, struktur STM-1 dalam penghasilan 2 Mb/s dan kebaikan menggunakan kabel fiber optik. Di samping itu, saya juga diberi penerangan mengenai teknik pengujian dan penyelenggaraan talian telefoni yang menggunakan kabel fiber optik dan kabel copper. Selain itu, saya turut berpeluang memerhati sendiri sistem operasi dalam pengujian prestasi dan kerosakan yang dialami oleh kabel fiber optik menggunakan perisian komputer Carbon 32 Copy bersama-sama sistem penggera (alarm) bagi peralatan multipleks dan fiber optik. Sementara itu, sistem operasi rangkaian telefon mobile dan bekalan kuasa bagi stesen pemancar pula saya pelajari sepanjang berada di Unit Mobile Telekom Malaysia, Jalan Air Jernih, Kuala Terengganu. Saya juga diberi penerangan mengenai penggunaan peralatan megger yang digunakan untuk mengesan kerosakan dan performance kabel copper bawah tanah. Peralatan yang digunakan adalah secara analog memandangkan ia adalah model jenis lama. Namun demikian, peralatan digital turut digunakan dalam kerjakerja penyelanggaraan terutamanya apabila sistem yang sedia ada mula diganti (upgrade) dengan sistem baru yang lebih canggih. Seterusnya, dalam Unit Broadcast saya dibawa untuk melihat sendiri struktur dan sistem operasi stesen pemancar yang dikendalikan oleh pihak Telekom Malaysia bagi rangkaian telefoni serta penyiaran TV dan Radio. Akhir sekali, saya ditempatkan di Unit Microwave yang memberi peluang kepada saya menjalankan kerja-kerja rutin mingguan di stesen gelombang mikro. Kerja-kerja tersebut merangkumi kerja penambahan air bateri bagi bekalan kuasa stesen microwave dan pengambilan data atau bacaan meter seperti arus, voltan dan kuasa dBm untuk tujuan maintenance.

2.1-3: Unit CNO Terengganu. Dalam unit Operasi Rangkaian Pelanggan (Customer Network Services), saya telah diberi peluang untuk melakukan lebih banyak kerja luar memandangkan bahagian tersebut adalah paling hampir dengan pelanggan berbanding dengan bahagian operasi ibusawat dan stesen pemancar. Saya telah dibawa untuk mengikuti kakitangan Telekom Malaysia di Unit Kabel untuk memerhati dan membantu kerja-kerja pembaikian talian kabel di tiang telefon. Ini termasuklah kerja penggantian kotak DP (Distributor Point) dan penukaran pasangan kabel (pair) bagi talian telefon pelanggan. Saya juga telah mengikuti kakitangan Unit CGPA dalam melakukan kerja-kerja pembaikian peralatan pam angin (compressor) yang digunakan untuk mengesan secara kasar kebocoran yang berlaku pada kabel copper bawah tanah. Saya juga telah ditunjukkan mengenai operasi program komputer yang

digunakan untuk tujuan

mengesan kerosakan dan kebocoran yang berlaku pada talian kabel kuprum yang ditanam di bawah tanah yang terdapat di seluruh negeri Terengganu.

Seterusnya, saya dibawa mengikuti petugas Unit RiLL yang mengendalikan kerjakerja pemasangan dan maintenance bagi rangkaian sistem telefon jenis RiLL. Dalam masa yang sama, saya turut membantu kerja-kerja pembaikian telefon RiLL yang rosak. Kemudian saya mengikuti special team dalam melakukan kerja-kerja pemasangan talian telefon baru dan penyambungan wayar pelompat (jumper wire) di kabinet telefon. Saya juga berpeluang melihat kerja pemasangan talian data ISDN yang dikendalikan oleh juruteknik Unit Special Services & Data Communication.

Akhir sekali, saya ditugaskan untuk memerhati dan membantu perjalanan sistem operasi pengujian dan pembaikian talian telefoni di Unit Meja Uji (Test Desk) Telekom Malaysia Padang Hiliran. Di unit Meja Uji, saya diberi pendedahan mengenai aliran kerja pembaikian talian telefoni yang rosak di samping dibawa keluar mengikuti pasukan faultsman yang berfungsi untuk mengesan kerosakan talian telefon pelanggan dan seterusnya menjalankan kerja-kerja baik pulih dan pengujian talian (test line). Setelah mengikuti kesemua bahagian yang dinyatakan di atas, maka saya telah mendapat gambaran yang jelas dan pengetahuan yang lebih mendalam mengenai rangkaian telefoni dalam sistem perhubungan yang dikendalikan oleh pihak Telekom Malaysia Berhad.

BAB 3: PROJEK 1 / LATIHAN 1 SOMA (SWITCHING OPERATION AND MAINTENANCE AREA)

3.0:

PENGENALAN DAN SEJARAH SISTEM IBUSAWAT

Sistem pensuisan telah mula digunakan sejak zaman pendudukan Jepun di Tanah Melayu lagi. Ia bermula dengan sistem pensuisan secara step by step yang menggunakan sistem analog atau mekanikal. Sistem tersebut telah diperkenalkan oleh pihak British sekitar awal tahun 1970-an. Tidak lama selepas itu, sistem pensuisan jenis Cross Barr pula digunakan. Sistem ini juga merupakan sistem analog atau mekanikal yang dibawa

dari Sweden dan digunakan dalam bangunan sekitar tahun 1970 hingga 1988. Kemudian, pada tahun 1988, sistem Cross Barr- Hitachi dari Jepun digunakan di kabin dan ianya masih lagi menggunakan sistem analog atau mekanikal. Secara ringkasnya, sejarah era pengsuisan di Malaysia adalah seperti di bawah: a)

`Centralised Battery System’ 

Digunakan pada awal tahun 40-an



Menggunakan bateri sepenuhnya.



Dibawa dari England.



Hanya mempunyai 23 pelanggan sahaja sekitar tahun

50-an (Terengganu) b)

`Step By Step’ 

Dibawa dari England dan diperkenalkan oleh

British pada tahun 1970-an.

c)



Berbentuk analog .



Dibuat oleh general elektrik

` Crossbarr’ ( Comand Control Equipment).  Juga dikenali sebagai angka silang  Dibawa dari Sweden  Menggunakan sistem analog.  1988: Sistem Crossbarr Hitachi dari Jepun digunakan di dalam kabin  Sudah tidak di gunakan lagi kerana sistem digital digunapakai  Di jual kepada negara China

Kini, selepas teknologi dalam sistem telekomunikasi telah berkembang maju, terdapat kira-kira 1000 buah ibusawat Telekom di seluruh negara yang menggunakan sistem pensuisan digital. Ibusawat digital jenis AXE 10 (Sweden) dan ibusawat jenis NEAX (Jepun) terdapat hampir di setiap ibusawat Telekom. Ibusawat digital jenis ALCATEL (Perancis) pula terdapat di negeri Pantai Timur dan Utara Semenanjung Malaysia. Ibusawat jenis ALCATEL ini adalah jenis yang terbaru. Manakala, ibusawat jenis NOKIA (Finland) digunakan di bahagian Tengah dan Barat Semenanjung Malaysia serta di seluruh negeri Sarawak. Sementara itu di bahagian Selatan Semenanjung Malaysia dan di seluruh negeri Sabah pula menggunakan ibusawat jenis Fujitsu (Jepun). Secara amnya, kesemua jenis ibusawat ini hampir sama aplikasinya melainkan sedikit perbezaan pada (programming) dan arahan-arahan (commands) yang terkandung di dalamnya. Di Malaysia sahaja, Telekom Malaysia mengendalikan dua puluh lapan buah ibusawat DTS, tiga buah ibusawat laluan antarabangsa (INT), empat buah ibusawat telefon selular dan satu ibusawat OPA bagi khidmat bantuan operator. Kesemua rangkaian dan sistem operasi Ibusawat Telekom Malaysia ini diselaraskan dengan rangkaian perhubungan dunia (international exchange) oleh Badan Piawaian CCITT yang beribu pejabat di Prague, Belanda. Bagi ibusawat DTS Telekom Malaysia pula, masing-masing digabungkan secara berpasangan mengikut kawasan masing-masing dikenali sebagai konsep Twin DTS. Sejarah sistem operasi Ibusawat Telekom (switching exchange) di negeri Terengganu bermula dengan pengoperasian ibusawat yang dikenali sebagai Terengganu

GSC/OPS (General Switching Centre/Operator Station). Ibusawat Telekom yang menggunakan sistem tersebut mula beroperasi pada 9 Mac 1989 dan kemudian bertukar kepada Cama Centre pada 16 Julai 1989 dengan kapasiti sebanyak 7680 saluran. Aplikasi bagi ibusawat tersebut adalah AS 3. Kemudian operasi ibusawat tersebut bertukar kepada sistem OPAX Terengganu yang menjadi Pusat Bantuan Pelanggan yang mula digunakan pada 16 Disember 1993 dengan kapasiti berjumlah 24 saluran dan mempunyai aplikasi AS 19. Seterusnya operasi ibusawat tersebut terus berkembang sehingga ditukar kepada Terengganu DTS (TGDTS) yang mula beroperasi pada 14 Januari 1994 dengan kapasiti sebanyak 17 680 saluran, iaitu tambahan sebanyak 10 000 saluran daripada sistem asal dan mempunyai aplikasi AS 20. Kira-kira lima tahun kemudian, iaitu pada 28 Julai 1999 kapasiti bagi ibusawat tersebut ditambah sebanyak 4000 saluran lagi menjadikan jumlah keseluruhannya ialah 21 680 saluran dengan aplikasi AS 51. Di samping itu, ibusawat berkenaan juga sudah mula menggunakan sistem digital dalam pemprosesan dan penghantaran isyarat melalui sistem CCS7 Signalling yang digunakan semenjak 18 Julai 1995 dan sistem ini menggantikan sistem analog yang digunakan sebelumnya. Secara ringkasnya, gambaran bagi struktur (hierarchy) sistem lama dan baru Ibusawat Telekom Malaysia dapat ditunjukkan seperti gambarajah blok berikut : International International (INT) (INT) DTS

ZO N

OP S

TDM/GSC/O PS

L E

L E

L E

DTS

DL S

DL S

DRS

DRS

OPS

DL S

DRS

 













Rajah 2a) : Hierarki Sistem Ibusawat Lama

Rajah2b) : Hierarki Sistem Ibusawat

Baru

Rajah di bawah pula menunjukkan aliran bagaimana perkhidmatan talian telefon dicapai oleh pelanggan-pelanggan.

Rajah2.1 : Sistem rangkaian asas talian telefoni tempatan

1.1:

JENIS IBUSAWAT DAN ASAS SISTEM OPERASI PENGSUISAN

(SWITCHING)

Ibusawat Pensuisan Telekom Malaysia di negeri Terengganu terbahagi kepada tiga bahagian, iaitu ibusawat DTS (Digital Trunk Switch), ibusawat DLS (Digital LoopSwitch) dan Ibusawat DRS (Digital Remote Switch). Jenis ibusawat yang digunakan pula terbahagi kepada tiga jenis, iaitu jenis AXE 10, ALCATEL 1000 E 10 dan NEAX. Setiap bahagian ibusawat mempunyai fungsi yang berbeza-beza di antara satu sama lain.

1.1.1

IBUSAWAT DTS ( DIGITAL TRUNK SWITCH )

1.1.1-1

Asas Sistem dan Fungsi Ibusawat TGDTS Jenis AXE 10

Di negeri Terengganu hanya terdapat satu ibusawat DTS yang menggunakan peralatan pensuisan jenis AXE 10 dengan jenama Ericsson dari Sweden. Ibusawat DTS merupakan ibusawat utama (main exchange) dalam rangkaian telefoni di Malaysia. Ibusawat ini biasanya dipasangkan dengan satu lagi ibusawat DTS yang lain melalui konsep Twin DTS. Konsep ini bertujuan untuk memberi satu laluan alternatif bagi satusatu talian telefon sekiranya laluan melalui ibusawat DTS kawasan tersebut mengalami kesibukan traffic yang menyebabkan keadaan congestion pada talian telefon. Bagi ibusawat TGDTS, ia dipasangkan dengan ibusawat PMDTS (Pasir Mas) di Kelantan bagi tujuan di atas. Oleh itu, panggilan yang dibuat dari Kuala Terengganu ke Kuala Lumpur, sebagai contoh boleh memilih sama ada untuk melalui laluan (link) ibusawat TGDTS ataupun laluan PMDTS. Keadaan ini membolehkan perjalanan sistem

talian telefon sentiasa berjalan lancar dan berada dalam keadaan baik tanpa mengalami keadaan congestion. Fungsi ibusawat DTS adalah untuk mengawal segala aktiviti dan perjalanan sistem ibusawat DLS. Berbeza dengan ibusawat DLS, ibusawat DTS tidak mempunyai kaitan atau hubungan (link) dengan telefon pelanggan tetapi hanya mempunyai 'signal link' di antara ibusawat DTS yang lain. Ini adalah kerana ibusawat DTS merupakan bahagian pensuisan utama (main switching). Ibusawat DTS akan memilih laluan bagi setiap panggilan telefon yang dibuat oleh pelanggan sekiranya destinasi panggilan tersebut adalah di luar kawasan lingkungan ibusawat DTS tempat panggilan itu dibuat. Kebiasaannya laluan telefon dipilih berdasar kod pengenalan kawasan atau zon yang dihantar melalui telefon pelanggan. Antara kod-kod laluan yang terdapat dalam sistem pensuisan ibusawat di Malaysia adalah seperti jadual berikut :

KOD KAWASAN 01

02 03 04 05 06 07 08 09

KAWASAN ATAU ZON Telefon ATUR 010 CELCOM ART 900 011 ATUR 450 012 MAXIS Mobile 013 TM Touch 016 DiGi 017 ADAM 018 MOBIKOM 1800 019 CELCOM GSM Singapura Selangor dan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur (Tengah) Pulau Pinang, Kedah dan Perlis (Utara) Perak Melaka dan Negeri Sembilan Johor (Selatan) Sabah, W.P. Labuan dan Sarawak Pantai Timur 2/3 Pahang Barat 4/5 Pahang Timur Kod Kaw. 6/8 Terengganu 09 7/9 Kelantan

Jadual : Senarai Kod Penomboran Telekom Malaysia

1.1-1-2

Sistem Ibusawat TGDTS Jenis AXE 10

Dalam sistem ibusawat DTS jenis AXE 10 ini, terdapat tiga komponen utama dalam struktur operasi pensuisannya. Bahagian tersebut ialah seperti berikut: a) Bahagian Pensuisan (Switching Part) b) Bahagian Komputer (U: Processor Part) c) Bahagian Pemprosesan Sokongan ( Processing Group)

a)

Bahagian Pensuisan / Swithing Part ( APT ) Bahagian pengsuisan ini dipecahkan kepada tiga sub bahagian yang lebih

kecil seperti berikut : Subscriber Switching Subsystem (SSS) ii)

Group Switching Subsystem (GSS)

iii)

Trunk Switching Subsystem (TSS)

Bahagian SSS merupakan unit pensuisan yang terdapat di ibusawat DLS dan ia disambung kepada telefon pelanggan. Pada unit SSS inilah akan berlaku segala proses pensuisan talian telefon bagi setiap panggilan yang dibuat atau diterima.

b)

Bahagian Komputer:U / Processor Part (APZ) Bahagian ini menjalankan operasi pengsuisan dengan menggunakan

bahasa pengaturcaraan 'PLAX' yang disediakan oleh pihak pembekal peralatan AXE jenama Ericsson. Bahagian ini mengandungi Program Store (PS), References Store (RS) dan Data Store (DS) yang menyimpan segala daftar berkenaan nombor ibusawat Telekom Malaysia di seluruh negara.

c)

Processing Group ( IOG II ) Bahagian ini merupakan bahagian yang mempunyai sistem masukan dan

keluaran data (input output system). Bahagian ini mempunyai rangkaian bagi sistem input-output, alarm, hard disk 2 Gb, tape, optical disk, AOM, TMOS, billing dan NetCARE. Bahagian billing akan merekodkan segala data panggilan telefon yang dibuat oleh pelanggan ke dalam hard disk sebelum dihantar ke ibu pejabat Telekom Malaysia di Kelana Jaya bagi urusan billing. Maklumat berkenaan data panggilan pelanggan di dalam hard disk akan dihantar ke Kelana Jaya setiap kali 1000 data panggilan direkodkan. Kesemua data tersebut akan dihantar melalui laluan yang mengunakan sistem COINS (Corporate Information Superhigway) yang menjadi 'lebuhraya' penghantaran maklumat secara terus (direct link). Bagi tujuan billing tersebut, caj panggilan telefon akan dikenakan mengikut kategori panggilan seperti berikut :

a)

Panggilan Tempatan/Local Call Timing (LCT) Dahulunya sistem ini dikenali sebagai Local Call Untime yang mana kadar

caj panggilan ialah sebanyak 13 sen untuk setiap panggilan. Sistem charging tersebut tidak mempunyai had masa dan pelanggan boleh berbual selama mana yang dikehendaki dengan hanya membayar 13 sen setiap kali panggilan dibuat. Namun demikian, sistem tersebut telah ditukar dengan mengenakan caj panggilan mengikut kadar masa tertentu. Untuk panggilan tempatan sahaja, caj panggilan yang dikenakan ialah 9 sen bagi 3 minit pertama dan seterusnya 3 sen bagi setiap minit berikutnya. Satu minit adalah bersamaan dengan satu unit panggilan. Ringkasnya, setiap panggilan akan dicaj sekurang-kurangnya 9 sen sekalipun pelanggan hanya bercakap selama seminit.

b)

Panggilan Nasional/Antarabangsa / Self Trunk Dialing (STD) / Multicall) Sistem charging jenis ini mengenakan caj mengikut jarak panggilan

tertentu merangkumi panggilan nasional dan panggilan antarabangsa. Caj sebanyak 13 sen akan dikenakan bagi setiap unit panggilan dalam jangkamasa tertentu mengikut jarak panggilan seperti jadual berikut : KATEGORI A B C D

JARAK < 50 km 50 km – 150 km 150 km – 550 km > 550 km

7 A.M. – 7 P.M. 60 saat 20 saat 7.5 saat 4 saat

7 P.M. – 7A.M. 90 saat 40 saat 15 saat 8 saat

Kadar caj yang dikenakan ini tidak boleh dinaikkan kerana ia telah ditetapkan oleh Kabinet. Namun demikian, caj tersebut boleh dikurangkan bagi tujuan promosi rangkaian telefon Telekom Malaysia.

Sementara itu, panggilan jenis ITD, IDD (International Direct Dialing), TOLLFREE (1-800) dan TELE INFO juga disediakan oleh pihak Telekom Malaysia di samping panggilan khusus seperti: 1)

100 : Aduan kerosakan telefon

berpusat di Kuala Lumpur

2)

102 : Bantuan telefonis

(tidak dikenakan bayaran)

3)

103 : Perkhidmatan Directory – dikenakan caj 13 sen setiap minit

4)

999 : Polis/Hospital

5)

994 : Bomba

6)

991 : Pertahanan Awam (kawasan Lembah Kelang sahaja)

Buat masa ini, pihak Telekom Malaysia sedang merancang untuk mewujudkan 2 talian khas bagi menggantikan talian 999, iaitu 992 untuk Polis dan 993 untuk Hospital. Bahagian Processing Group juga dilengkapi dengan komputer sebagai terminal masukan dan keluaran (input output) yang membolehkan segala arahan (command) aturcara komputer dimasukkan ke dalam sistem U bagi pengoperasian ibusawat. Dari situ juga kerja-kerja 'maintenance' dilakukan terhadap sistem pensuisan ibusawat sama ada untuk mengubah arahan aturcara atau membetulkan arahan sekiranya berlaku 'error' dalam program komputer. Sistem 'alarm' akan mengawal selia perjalanan dan keadaan persekitaran sistem. Ini merangkumi sistem bekalan kuasa, suhu dan kelembapan bilik yang menmpatkan peralatan pensuisan. Antara kerja 'maintenance' harian yang dilakukan ialah memastikan suhu bilik berada di antara 20°C - 30°C dan kelembapan bilik antara 30% - 60%. Keadaan kelembapan bilik yang sesuai

diperlukan agar habuk di persekitaran tidak melekat pada papan litar pensuisan. Untuk tujuan itu, satu alat penyerap kelembapan (dehumidifier) di pasang di dalam bilik ibu sawat. Selain itu, penutup habuk juga dipasang pada peralatan pensuisan bagi mengelakkan habuk di persekitaran yang boleh menjejaskan prestasi sistem. Melalui unit Processing Group (SPG) juga, pengambilan pengukuran trafik (traffic measurement) bagi talian telefon juga diambil, iaitu pada minggu pertama setiap bulan. Bacaan atau TIPS diambil pada bacaan yang tertinggi mengikut unit Earlang. Pengukuran laluan trafik bagi talian telefon ini perlu dilakukan untuk melihat prestasi sistem telefoni Telekom Malaysia di samping untuk memeriksa sama ada laluan bagi talian telefon (Twin DTS) yang sedia ada mencukupi atau tidak. Hal ini dapat dipastikan dengan melihat peratusan kegagalan panggilan keluar yang dibuat oleh pelanggan (% congestions). Bacaan trafik diambil dari hari Isnin hingga Jumaat pada waktu puncak atau waktu sibuk, iaitu pada jam 9 pagi – 12 tengah hari (3 jam) dan pada jam 9 malam – 12 tengah malam (3 jam). Dengan demikian, bacaan sebanyak 30 data akan diperolehi untuk tempoh 5 hari pengukuran trafik tersebut. Semua bacaan yang diambil akan dihantar ke bahagian Network Engineering yang akan menganalisa pengukuran trafik talian telefon bagi mengemaskini prestasi ibusawat pensuisan ini.

1.1-1-3:

Pita Rakaman/ CAMA Tape

Tape atau pita rakaman digunakan dalam bahagian Processing Unit (SPU) bagi tujuan merakamkan maklumat-maklumat berkenaan panggilan telefon yang dibuat oleh pelanggan yang menggunakan laluan ibusawat TGDTS. Maklumat panggilan telefon tersebut juga penting sekiranya terdapat aduan (complaint) daripada pelanggan mengenai ketidakpuasanhati dalam urusan 'billing' talian telefon mereka. Jika kes seperti itu berlaku, maka data panggilan yang direkod dalam pita rakaman ini akan dianalisis semula untuk mengenalpasti kesilapan yang berlaku dalam urusan pengebilan (billing). Biasanya maklumat dalam pita atau tape ini akan disimpan selama 6 bulan sebelum dilupuskan. Bagi ibusawat DTS, tape akan dibuat dalam satu salinan sebagai 'copy tape' untuk simpanan memandangkan data panggilan telefon sudah dihantar terus dari hard disk ke Telekom Kelana Jaya melalui talian data COINS. Sementara itu, bagi ibusawat DLS pula, tape akan dirakamkan sebanyak 2 salinan. Master tape atau salinan sebenar akan dihantar ke Kelana Jaya setiap dua hari sekali atau seminggu sekali secara Pos Laju bergantung kepada kemudahan talian data yang terdapat di ibusawat DLS tersebut. Satu lagi copy tape akan disimpan untuk tujuan rujukan semula sekiranya master tape tidak boleh dibaca melalui komputer di Telekom Kelana Jaya. Kebiasaannya, satu gulung tape besar mempunyai 15 000 blok dengan setiap blok boleh memuatkan 16 data panggilan. Sementara itu, tape yang bersaiz kecil pula mempunyai antara 6000 hingga 8000 blok untuk merekodkan data panggilan telefon. Setiap panggilan telefon yang dibuat oleh pelanggan akan direkodkan sebagai satu data panggilan. Antara maklumat direkodkan ke dalam setiap blok tape adalah seperti:

 Nombor telefon pemanggil  Nombor telefon yang dipanggil  Tarikh panggilan dibuat  Masa mula panggilan  Tempoh masa perbualan (masa tamat panggilan)  Talian penghantaran dan penerimaan mengikut laluan ibusawat (link DTS)

1.1-1-4:

Sistem Bekalan Kuasa Ibusawat

Sistem bekalan kuasa ibusawat disediakan oleh pihak Tenaga Nasional Berhad (TNB) dan terbahagi kepada tiga iaitu bekalan kuasa utama yang dibawa terus dari TNB dengan frekuensi 50Hz, bekalan kuasa bateri dan bekalan kuasa set generator. Masingmasing sebagai 'back-up' (sokongan). Secara ringkas, struktur bekalan kuasa bagi sistem operasi ibusawat dapat ditunjukkan seperti rajah di bawah.

Rectifier

TNB

IBUSAWAT 48 Vdc 48 Vdc

GENERATOR SET

Bateri

Peranti Input/Output inverter Bumi

Rajah: Struktur Bekalan Sistem Kuasa Bagi Sistem Operasi Ibusawat

Dalam keadaan operasi normal, bekalan 415 Vac (3 fasa) dari TNB akan dialirkan sebanyak 230 Vac melalui transformer ke peralatan rectifier yang menukarkan bekalan 230 Vac kepada 48 Vdc untuk kegunaan dalam operasi ibusawat di samping proses mengecas bateri (charging) sebagai bekalan kuasa 'standby'. Sementara itu, peranti inputoutput pula menggunakan bekalan kuasa 230 Vac dan inverter akan menukarkan kembali bekalan kuasa

48 Vdc kepada 230 Vac.

Apabila bekalan kuasa daripada TNB terputus (mungkin akibat ribut, kerosakan dalam talian dan lain-lain punca), maka bateri secara automatik akan mengambil alih tugas untuk membekalkan kuasa

48 V dc dalam tempoh tidak lebih dari 1 jam. 10 saat

kemudian, set penjana (generator set) akan dihidupkan secara automatik untuk mengambil alih tugas sebagai sumber bekalan kuasa ibusawat dan dalam masa yang sama juga bateri akan dicaskan kembali. Setelah bekalan kuasa dari TNB pulih kembali, maka set penjana (generator set) akan dimatikan secara automatik dan bateri akan terus dicas oleh bekalan kuasa dari TNB. Untuk memastikan sistem bekalan kuasa ibusawat sentiasa dalam keadaan baik, bateri perlu diperiksa sekurang-kurangnya sebulan sekali supaya kecekapan dan prestasi bateri tersebut tidak terjejas.

1.1 IBUSAWAT DLS ( DIGITAL LOCAL SWITCH )

Ibusawat DLS ini mempunyai kaitan dengan ibusawat DTS. Seperti yang telah dinyatakan di atas, ibusawat DLS agak berbeza dengan DTS. Ini kerana ibusawat DLS mempunyai kaitan secara terus dengan talian telefon pelanggan. Ibusawat DLS jenis AXE ini mempunyai talian terus dengan ibusawat DLS di Kelana Jaya. Antara tugas ibusawat DLS ialah untuk: 1)

Melakukan kerja-kerja penyambungan talian baru dengan menggunakan sistem komputer (TTY)

2)

Memotong/menyekat talian bagi pelanggan yang tidak menjelaskan bayaran bil telefon seperti yang telah ditetapkan

3)

Memprogramkan semua kemudahan yang disediakan untuk pelanggan telefon

4)

Mengadakan pengujian ke atas peralatan ibusawat (Common Equipment) dan pengujian ke atas aduan meter pelanggan

5)

Merekodkan semua maklumat panggilan ke dalam pita LAMA

Tugas yang di buat oleh bahagian ibusawat DLS ini adalah termasuk memberi laluan kepada pelanggan, penyambungan dan memberi ‘ringing current’ kepada telefon pelanggan yang di panggil dan kemudiannya di proses mengikut digit serta menterjemahkannya. Proses-proses inilah yang terlibat di sepanjang panggilan cuba di buat antara dua pelanggan. Unit operasi rangkaian suis ini adalah merupakan unit yang penting di dalam sistem perhubungan telefon. Dengan kata lain ianya merupakan nadi di dalam sistem perhubungan telefon. Sistem perhubungan telefon tidak dapat berfungsi dengan sempurna

sekiranya operasi rangkaian suis tidak memainkan peranannya dengan betul. Tugas-tugas rutin pada bahagian ini adalah seperti berikut: a) Mendaftar ( pita LAMA/CAMA ) Mendaftar ini berfungsi untuk merakam atau menyimpan segala maklumat yang berkaitan dengan pelbagai caj (multifree) yang dibuat oleh para pelanggan telefon. Sebelum alat ini dapat beroperasi seperti yang dimaksudkan, kerja mendaftar LAMA/CAMA hendaklah dilakukan terlebih dahulu. Kerja-kerja mendaftar ini amat perlu dilakukan bagi menjadikan salah satu daripada pemacu pita magnet yang digunakan bertindak sebagai perakam (recorder). Bagi satu lagi pemacu pita magnet adalah akan bertindak sebagai pemacu penunggu (waiting), kerja-kerja ini akan dilakukan dengan menggunakan terminal pada setiap pagi dan seterusnya ianya akan dihantar ke Kelana Jaya. b) Menganalisa kerosakan laluan atau talian (line up) Analisa kerosakan laluan akan dibuat apabila terdapat masalah yang berkaitan dengan rangkaian perhubungan seperti tidak dapat berhubung di antara dua tempat yang melibatkan ibusawat ataupun terdapat gangguan seperti hinggar (noise) di dalam perhubungan tersebut. Analisa ini akan dilakukan oleh ibusawat dengan bahagian multipleks (carrier) pada bahagian TOMC. c) Membuat ‘route trace’ 'Route trace’ atau dengan kata lain ialah membuat imbasan untuk mengenal pasti nombor telefon pemanggil yang membuat panggilan yang telah di

khaskan di bilik penyuisan. Tujuan utama proses ini di lakukan ialah bagi menolong pekerja-pekerja pada bahagian kabel dan pemasangan yang mengalami kekeliruan. Maka bagi memastikan pemasangan kabel yang betul, kabel tadi hendaklah disambung kepada set telefon dan mendail nombor menggunakan talian khas ISDN. d) Out Going Trunk Test (OGT) Ujian panggilan keluar di lakukan untuk mengetahui atau memastikan samada panggilan 'trunk' ke kawasan yang diuji itu boleh dilakukan apabila pelanggan mengadu atau bila mana penambahan laluan kekawasan tertentu dilakukan. Proses pengujian ini adalah dilakukan dengan menggunakan terminal System Test Console (STC). e) Pemasangan baru Setelah kerja-kerja pemasangan dan penyambungan sesuatu talian telefon selesai dilakukan, maka petugas di bilik Meja Uji akan memberikan arahan kepada petugas di bilik pengsuisan bagi memasukkan isyarat nada (tone) kepada talian yang telah siap dipasang tadi. Arahan yang dimasukkan ke dalam terminal akan terus dihantar ke dalam peralatan-peralatan pengsuisan. f) Pemotongan Perkhidmatan Pemotongan perkhidmatan adalah bermaksud menamatkan perkhidmatan telefon kepada para pelanggan yang gagal menjelaskan bayaran bil bulanan mereka setelah amaran dikeluarkan . i) Pemotongan sementara



Pemotongan / penahanan panggilan masuk



Pemotongan / penahanan panggilan keluar



Pemotongan / penahanan panggilan masuk dan keluar

ii) Pemotongan terus Pemotongan terus bermaksud menamatkan perkhidmatan secara keseluruhan kepada para pelanggan yang tidak lagi memerlukan perkhidmatan dan juga kepada para pelanggan yang gagal menjelaskan bil mereka selepas diberi tempoh selama tiga bulan.

iii)

Penyambungan semula perkhidmatan Bermaksud menyambung semula perkhidmatan telefon pelanggan yang telah dipotong sementara setelah pelanggan menjelaskan bil.

g) Penukaran nombor telefon Bermaksud nombor telefon ini ditukar kepada nombor telefon yang sedia ada atau nombor baru. Penukaran ini dilakukan atas permintaan pelanggan itu sendiri ataupun talian peralatan yang sedia ada mengalami kerosakan . Peranan (SOMC) a) Pemerhatian (attending) Sistem ini sentiasa memonitorkan semua panggilan yang dilakukan oleh para pelanggan. Signal daripada panggilan ‘calling’ juga sebagai isyarat ‘seize’ kerana ianya mengawal sumber dari ibusawat. b) Memproses maklumat

Sistem ini akan memproses setiap maklumat yang di terima bagi mengawal dan menentukan maklumat tersebut. Oleh kerana panggilan yang masuk keluar adalah di kawal berlainan untuk setiap pelanggan, maka ianya memerlukan bagi menentukan alamat dan kelas telefon tersebut.

c) Penerimaan maklumat Ianya berperanan sebagai penerima panggilan dan pemadam isyarat. Sistem ini sedia menerima maklumat daripada pelanggan yang ingin membuat panggilan. Semua proses ini dipanggil ‘address signal’. d) Ujian kesibukan (busy testing) Bagi memproses maklumat yang diterima , ianya akan menentukan arah yang diminta oleh litar keluar dan sistem akan membuat ujian kesibukan untuk mengetahui talian yang diperlukan tersebut kosong atau sedang digunakan. e) Sambungan dalam (interconection) Bagi setiap panggilan yang dibuat maka tiga proses penyambungan akan dilakukan bagi perbualan di antara kedua-dua pelanggan . -

penyambungan kepada panggilan terminal

-

penyambungan kepada pemanggil terminal

-

penyambungan di antara kedua-duanya

f) Berjaga-jaga (alerting) Selepas membuat penyambungan tersebut maka sistem ini akan menghantar isyarat berjaga-jaga kepada palanggan bahawa penyambungan telah dapat dilakukan.

g) Supervision Selepas

panggilan

tersebut dijawab

maka sistem tersebut akan terus

memonitorkan panggilan tersebut untuk menamatkan penyambungan yang di buat selepas panggilan tersebut tamat.

h) penghantar maklumat (information sending) Sekiranya panggilan yang dibuat adalah menggunakan khidmat ibusawat yang berlainan maka ibusawat kedua akan meminta maklumat penghantar maklumat yang diperlukan oleh ibusawat yang baru.

Pakej Pakej ialah satu litar yang menyambungkan nombor EL (Equipment Line) untuk setiap nombor telefon pelanggan. Ia terletak di dalam LTF (Line and Trunk Frame) di bilik peralatan NEAX. Apabila berlaku sesuatu kerosakan telefon yang melibatkan nada dering (dail tone) tidak berbunyi, bahagian SPC adalah bertanggungjawab membaikinya. Oleh itu, kita terlebih dahulu memeriksa pakej yang tidak mempunyai ‘dail tone’, dan mendapatkan EL telefon yang rosak menggunakan alat TTY. Setelah nombor EL sudah di perolehi maka kita boleh mencari Pakej yang di kehendaki dengan berpandukan nombor yang di senaraikan oleh alat TTY tadi Contohnya:Nombor telefon :09-6941310, Nombor EL: 02133245 2 Central processor() 1Highway 3Subhighway 3Coder 2Grid 4Switch 5Level

ISDN Perkhidmatan ISDN (Intergrated Service Digital Network) atau juga dikenali sebagai perkhidmatan rangkaian digital bersepadu adalah merupakan suatu sistem dan juga bentuk perkhidmatan yang menawarkan sistem yang berdigital 27 sepenuhnya bagi memenuhi kehendak pelanggan yang mahukan segala bentuk aplikasi dengan kelajuan yang tinggi iaitu 64 Kbit. Dengan adanya sistem ISDN ini, ianya membolehkan audio, Video, teks, dan data disalurkan melalui satu talian telefon yang mana menggunakan jarak yang sama. Di samping itu juga ianya dapat di sambungkan kepada telefon, komputer, mikro, mesin feksimili dan video confference. Bagi perkhidmatan Primary Rate Interface(PRI) pula berupaya untuk menampung kegunaan PABX.

Konsep ISDN ISDN membantu di dalam pelbagai pekerjaan samada dalam sistem penyuisan atau tidak. Selain daripada itu, ianya juga berkeupayaan mengaplikasikan dalam kelajuan 64 Kbits. ISDN juga mengandungi peralatan yang mempunyai teknologi yang tinggi bagi tujuan dalam memperbaiki sifat-sifat yang khas iaitu penyelenggaraan dan berfungsi didalam penyuisan perhubungan.

Jenis – jenis perkhidmatan ISDN Terdapat dua jenis perkhidmatan ISDN yang ditawarkan antaranya ialah : i)

Basic Rate Interface (BRS)

Jenis perkhidmatan ini menyediakan dua saluran B (2 X 64 Kbits) dan saluran D(2B + D) yang mana ianya melalui kabel biasa atau gentian optik. Saluran B adalah bertujuan untuk penghantaran maklumat , manakala saluran D adalah untuk signalling dan penhantaran maklumat pada kadar bit. i)

Primary rate Interface (PRI) Jenis perkhidmatan ini pula dapat menyediakan 30 saluran B dan 1 saluran D

iaitu (30B+D) Perkhidmatan tambahan Perkhidmatan

Kod

1) Calling Line ID Present

CLID

2) Terminal Probility

IP22

3) Multi Subcriber Number

MSN2

1.1.1

Asas Sistem Operasi Ibusawat TG2DLS Jenis ALCATEL 1000 E 10

Sistem ALCATEL 1000 E 10 adalah merupakan sistem pensuisan digital dalam rangkaian telekomunikasi yang dibangunkan oleh Syarikat Alcatel CIT dari Perancis. Ibusawat DTS berfungsi untuk mengawal segala operasi pensuisan ibusawat DRS (Digital Remote Switch). Ibusawat DLS juga menggunakan peralatan komputer (U) dalam melakukan kerja-kerja penyelenggaraan dan penyeliaan operasi pensuisan talian telefon pelanggan. Kebiasaannya, ibusawat DLS terdapat di setiap daerah di negeri-negeri seluruh Malaysia. Sesetengah ibusawat DLS juga mempunyai sambungan terus (link) dengan telefon pelanggan.

1.1.2

Asas Sistem Operasi Ibusawat GBD3DLS Jenis NEAX E

Terdapat 2 jenis ibusawat DLS jenis NEAX, iaitu Local Exchange (LE) yang menggunakan NEAX 61 K dan ibusawat DLS yang menggunakan NEAX E. Ibusawat NEAX 61 K dan NEAX E menggunakan peralatan pensuisan digital NEC dari Jepun. Fungsi dan konsep asas ibusawat NEAX DLS ini adalah sama seperti konsep dan fungsi ibusawat DLS ALCATEL. Ibusawat ini hanya berbeza dari segi teknikal

dan

pengendalian

peralatan

mengaplikasikan teknologi dari Jepun.

pensuisan

yang

banyak

1.2 IBUSAWAT DRS ( DIGITAL REMOTE SWITCH )

Terdapat berpuluh-puluh buah ibusawat DRS di seluruh negeri Terengganu. Ibusawat DRS ini merangkumi ibusawat jenis AXE 10, ALCATEL 1000 E 10 dan NEAX 61 K atau NEAX E. Jenis ibusawat DRS ini biasanya bergantung kepada ibusawat DLS yang menjadi laluan utama (main host) bagi lokasi ibusawat DRS itu ditempatkan. Ibusawat DRS tidak mempunyai kelengkapan peralatan U ,sebaliknya hanya dilengkapi dengan peralatan pensuisan talian telefon tempatan. Ibusawat DRS hanya mengawal operasi pensuisan telefon pelanggan bagi lingkungan kawasan yang kecil seperti kawasan kampung. Di samping itu, ibusawat DRS juga mempunyai sambungan terus (direct link) dengan talian telefon pelanggan kerana ia merupakan bahagian pensuisan yang paling hampir sekali dengan pelanggan dalam struktur hierarchy sistem operasi ibusawat Telekom Malaysia.

Gambar menunjukkan peralatan pensuisan Ericsson

bagi

bahagian Processing Group

di

ibusawat

TGDTS AXE 10.

Pejabat SOMC NEAX di ibusawat Telekom Malaysia Hiliran yang dilengkapi dengan sistem rangkaian komputer bagi mengawal dan menyelia sistem operasi pensuisan bagi ibusawat DLS jenis NEAX di seluruh negeri Terengganu.

Peralatan perakam

tape

CAMA di ibusawat TG2DLS ALCATEL 1000 E 10 yang digunakan untuk merekodkan data bagi

setiap

panggilan telefon yang dibuat oleh pelanggan

yang

melalui

link

ibusawat jenis ini.

Di sebelah kanan gambar,

ialah

modem

yang

digunakan

bagi

talian data COINS untuk menghantar data panggilan telefon secara terus ke Kelana untuk billing.

Jaya proses

Sebahagian daripada switching

card

yang ditempatkan dalam

di

module

masing-masing.

Kabel putih yang kelihatan

ialah

conductive

wrist

strap

and

ESD

yang merupakan alat

menyahcas

cas

elektrostatik

pada

badan

manusia

apabila

melakukan kerjakerja

penukaran

switching card.

Peralatan pensuisan ALCATEL 1000 E 10 yang merangkumi U Part and Switching Part.

Sebahagian rak kabinet bagi peralatan pensuisan baru yang sedang dipasang untuk menambah kapasiti ibusawat ALCATEL dalam projek penambahan ibusawat yang dikendalikan oleh pihak Telekom dan ALCATEL Pulau Pinang.