Pagsulat Ng Ulo Ng Balita 2n3f55

PAGSULAT NG ULO NG BALITA AT PAGSULAT NG ESPESYAL NA BALITA – PAKIKIPANAYAM O INTERBYU Pagsulat ng Ulo ng Balita • pamagat ng balita.• nasusulat sa lalongmalaking titik kaysa sa tekstoo katawan nito. • Nangangailangan ng malawak na kaalaman at kasanayan sa kahu-hulugan ng mga salita Mga Pangunahing Hakbang sa Pagsulat ng Ulo ng Balita 1. Basahin nang buong hinusay ang pamatnubay ng balita. Halimbawa: Ipinagkibit-balikat ni Presidente Gloria Macapagal Arroyo kahapon ang balitang diumano’y pagtatangkang pagpatay sa kanya, sa pagsasabing tinakdaan na ng Diyos ang haba ng buhay ng bawat tao sa ibabaw ng lupa sa pamamagitan ng “kompyuter” 2. Salungguhitan ang mga susing kaisipan o punong diwa ng pamatnubay. Halimbawa: Ipinagkibit-balikat ni Presidente Gloria Macapagal Arroyo kahapon ang balitang diumano’y pagtatangkang pagpatay sa kanya, sa pagsasabing tinakdaan na ng Diyos ang haba ng buhay ng bawat tao sa ibabaw ng lupa sa pamamagitan ng “kompyuter” 3. Sa pamamagitan ng ng mga susing kaisipan o punong diwang sinalungguhitan, isulat ng maikli, parang pangungusap na pantelegrama na nagsasaad ng pangyayari. Halimbawa: Ipinagkibit-balikat Presidente Gloria Macapagal Arroyo pagtatangkang pagpatay sa kanya 4. Hatiin ang nasabing pangungusap sa bilang ng linyang kailangan sa ulo, batay sa kung ilang kolumna ang paglalagyan nito, at hatiin ito nang halos magkakasinghaba. Halimbawa: • Para sa dalawang linya, para sa dalawang kolumna. Ipinagkibit-balikat ni Presidente Gloria Arroyo ang pagtatangkang pagpatay sa kanya • Gawing halos magkapantay Ipinagkibit-balikat ni Gloria ang pagtangkang pagpatay sa kanya • Gawing mag maikli pa. Ipinagkibit-balikat ni Pres. Gloria Arroyo ang pagtatangka sa kanyang buhay • Gawing mas mahaba ang unag linya kaysa sa ikalawa, kung hindi magawang pantay Ipinagkibit-balikat ni Gloria ang tangkang pagpatay sa kanya. • Kaunting pagpapaunlad pa, maikli pa rin ang unang kinya. Tangkang pagpatay kay Gloria ipinagkibot-balikat niya 5. Batay sa bilang ng kolumnang paglalagyan, kuwentahin ang kabuuang unit count ng mga karakter – titik, numero’t espasyo – sa bawat linya, at tingnan kung magkakasiya sa itinakdang kolumna. Kung hindi, palitan ang mahabang salita ng maikli, ngunit singkahulugan nito. Halimbawa: Tangkang pagpatay kay Gloria T, G = tig 1.5 yunit = 3 yunit a, n, g, k, a,n,g,p,a,g,p,a,a,y,k,a,y,o,r,a – tig 1.5 yunit = 20 yunit t, l,i + 3 ispasyo – tig ½ yunit = 3 yunit Samakatuwid, ang kabuuang bilang ng unit count ng unang linya ay 3+20+3 = 26 ipinagkibit-balikat niya p,n,a,g,k,b,b,a,a,k,n,y,a – tig-iisa, = 13 yunit i, i, i, i, t, -, i, t, space, i – tig iisa, = 10 yunit Ang kabuuang bilang bg unit cout ng iklawang linya ay 13+10=23 Samakatuwid, ganito ang lumitaw ba unit count: Tangkang pagpatay kay Gloria = 26 unit ipinagkibit-balikat niya = 23 unit Kung gaano kalaki ang tipo ng letrang gagamitin ay depende sa instruksiyon ng editor: Kung ang gusto ay 2-24-2 Rom, ganito ang lalabas na laki ng tipo:

Tangkang pagpatay kay G ipinagkibit-balikat niya - 24 pts Kung ang gusto ay 2-28-2 Rom, ganito ang lalabas:

Tangkang pagpa.. ipinagkibit-ba… - 28 pts. Kung ang gusto ay 2-36-2 Rom, ganito kalaki ang lalabas:

Tangkang pagpa.. ipinagkibit-ba…

-36 pts

Yunit ng Ispasyo = Sinusukat ang espasyo paglalagyan ng ulo ng isang balita sa pamamagitan ng tinatawag na “unit-count”. 1. Lahat ng malaking karakter, maliban sa M,W na may dalawang yunit, ay may 1 and yunit. Hal: A,B,C,D,E,F,G,H,J,K,L,N,NG,N,O,P,Q,R,S,T,U,V,X,Y,Z. 2. Lahat ng maliliit na karakter, maliban sa l, t at espasyo sa pagitan ng mga salita, na may kalahating (1/2) yunit, at maliban sa mga karakter na m,w na may 1 and ½ yunit, gayon din ang mga numero maliban sa numero 1 na may bilang na ½ yunit ay may bilang naisang yunit. Hal: a,b,c,d,e,f,g,h,g,k,n,o,p,q,r,s,u,v,x,y,z. 3. Lahat nag ss ay may bilang na kalahaling ½ unit. a. Mga karakter na I,i l,t at espasyo sa pagitan ng mga salita b. Mga bantas na !,-(gitling) , ,;:. c. Numero una (1) • Laki ng Tipo • Ang laki ng tipo o karakter ay sinusukat sa tinatawag na point, puntos. Ang karakter na may isang puntos ang laki ay katumbas 1/72 ng taas ng isang pulgada. Ang laki ng tipo ay karaniwang nagsisimula sa 4 na puntos (4/72) palaki hanggang sa 144 na puntos o dalawang pulgada ang taas. • Mga tuntunin sa pagsulat ng ulo: 1. Gumamit ng mga pandiwang tahasan at masigla. Halimbawa: Araneta Istadyum winasak ni ‘Yoling’ (hindi: nawasak ni ‘Yoling’ 2. Maglagay ng sariwang impormasyon sa bawat ulo Halimbawa: 3 pang negosyante bantang itumba 3. Gumamit ng kuwit sa halip ng pangatnig na at. Halimbawa: Ramos, De Venecia maglalaban sa pagka-Prime Minister sa 2010 4. Gumamit ng mga pandiwang panghinaharap sa mga pangyayaring magaganap pa Halimbawa: Panggagahasa sa Miad sa Valenzuela ipabubusisi ng Alkalde ng Lungsod 5. Gumamit ng isahang panipi sa halip ng dalawahang panipi

Halimbawa: Pangulo ng ‘Driver’s Group’ inambus ng mga sandatahan ‘Piston” naghanda sa welga bukas 6. Gumamit ng maikli ngunit positibong salita sa ulo ng balita Halimbawa: Makakaliwa, nakiisa sa welga ng tsuper 7. Gumamit ng mga pandiwang pangkasalukuyan sa mga pangyayaring nakaraan na. Halimbawa: Parol ni Erap kay Manero Binabatikos ng medya 8. Ang huwanrang ulo ng balita ay kinakailangang makapaglahad ng mensahe sa pinakamadali at magaang paraan. Dahil dito’y kinakailangang di-masira ang kaisipan sa bawat linya Pagsulat ng Espesyal na Balita – Pakikipanayam o Interbyu Pakikipanayam =nasa paraan ng pagtatanong upang maka-kuha ng impormasyon tulad ng kaisipan, opinion, o tanging kaalaman ukol sa isang paksangnakatatawag ng pansin at kawilihan ng madla na karaniwa’y ukol sa mga tanyag atkilalang tao o kilalang awtoridad • Interbyung Pasalaysay = isang pormal na usapan bilang pangunahing batayan ng impormasyon. =Ang reporter ay maglalahad ng mga katanungan upang matamo ang impormasyon tulad ng opinyon, mga ideya o espesyal na impormasyon batay sa paksang interesado ang publiko. =Karaniwan ay mula sa mga prominenteng tao o mga kinikilalang awtoridad salipunan • Pagsasagawa ng Pakikipanayam o Interbyu 1. Ang maayos na kaanyuan. 2. Dumating sa takdang oras. 3. Mapitagan, laging handa at interesado. Kailangang makinig lamang, hindi magbibigay ng sariling ideya o makipagtalo sa kakapanayamin. 4. Maglaan ng ilang minuto upang magka-palagayan at makuha ang loob ng kakapanayamin. 5. Huwag isulat lahat ng sinabi ng kinapanayam. Piliin ang mahahalagang bahagi lamang tulad ng: mahahalagang pangalan, mga bilang at tuwirang sinabi. 6. Magtanong sa tamang pagkakataon. 7. Iwasan ang mga katanungang makapagdudulot ng kahihiyan o magbibigay ng hindi kaaya-ayang impormasyon. 8. Iwasan hangga’t maaari ang mga katanungan ng ang sagot ay oo at hindi. 9. Isulat sa unang pahina ng notebook ang mga titik o salita na susi sa mga tanongupang hindi malimutan ang mga ito. 10. Uliting malakas ang mga bilang at iba pang mahalagang pangyayari upang malaman kung nakuha ang tama ang mga ito. 11. Huwag kalimutang magpasalamat sa kinapanayaman. Apat na Uri ng Pakikipanayam 1. Pakikipanayam tungkol sa opinion Ang tao ay kinakapanayam dahil sa siya ay awtoridad o may kaalaman sa isang bagay. Isinasagawa ito upang makakuha ng komentaryo o opinion sa mga taong kilala at may awtoridad. 2. Pakikipanayam tungkol sa personalidad

Ang personalidad ng isang tao ay ang nagiging batayan at hindi dahil sa kanyang kuro-kuro. Ang pakikipanayam sa isang sikat na tao na may kinalaman sa kan.yang pagkatao ay magiging kawili-wili sa mga mambabasa 3. Biograpikal - pakikipanayam tungkol sa talambuhay ng isang tao. 4. Pagsasama ng tatlong uri ng pakikipanayam o (exclusive interview) – Ang kinakapanayam lamang ang naroroon at maraming mamamahayag ang nagtatanong sa kanya ng pangulo ng bansa o sa isang tanyag na tao. Ang pakikinayam ay maaari ring: • Pormal - Kung ang mamamahayag ay gumagawa ng pakikipagtipan sa taong kakapayamanin - ang sesyon ng sagot-tanong ay may kapaligirang pormal • Di-pormal - kung ang sesyon ng tanong at sagot ay payak - ang mamahayag ay hindi gumagawa ng pakikipagtipan sa taong kakapanayamin • Tuntunin sa paghahanda ng Pakikipanayam 1. Tiyakin ang paksang tatalakayin at maging handa sa mga makabuluhang tanong sa kakapanayamin. 2. Tiyakin na ang kakapanayamin ay may malawak na kaalaman sa paksa. 3. Makipagtipan nang maayos tungkol sapetsa, araw, at oras upang mabigyan ng sapat na panahon ng makapaghanda ang kakapanayamin. 4. Mag-imbestiga sa personalidad ng taong kakapanayamin. 5. Maging magalang sa pagtatanong. 6. Kung may impormasyon na hindi naitala sa mga sinabi, hilingin na ulitin muli ito. 7. Upang matiyak na wasto ang naitala, basahin ito sa kinapanayam. 8. Katapusan, magpasalamat sa taong kinapanayam.

1. 2. 3. 4. 5. 6.

a. b. c. 7. 8.

Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Balita Batay sa Pakikipanayam o Interbyu Sundin ang pagkakasunod-sunod ayon sa kahalagahan ng interbyu. Para sa lathalaing interbyu, gamitin ang pinaka-orihinal upang mabatid ang mabisang pagkasunod-sunod. Karaniwang naiiwan ang mahalagang pananaw ng kinapanayam na makatutulong nang malaki. Magsimula sa angkop na pamatnubay. Karaniwan, ang tuwiran o dituwirang pagsipi ng sinabi, ang paglalarawan sa nakaraan o ang magingibang pamamaraanng pagsulat ay epektibo. Pag-ugnayin ang pamatnubay at ang unang talatang paksa. Tiyakin na kaya ng ahan ng pamatnubay ang buong istorya. Ayusin ang pagtatalakay, magsimula sa pinakamahalagang impormasyon, mga opinion sa mga magkasunod na talata na tuwirang siping sinabi at ang buod ng pahayag. Ang lathalaing interbyu ay walang itinatalagang batayan, ito ay Malaya, batay sa pagkakataong kinapanayam at sa orihinalidad ng kumapanayam. Iwasto ang lahat ng pagkakamaling panggramatika na nagawa ng kinapanayam maliban na lamang kung kinakailangang ilantad ang pagkatao ng kinapanayaman. Spiin nang buo ang sinabi ng kinapanayam kung kinakailangan. Tiyaking binago ang nais na ipakahulugan ng kinapanayam. Huwag isama sa ilalahad ang mga katanungan sa panahaon ng panayam. Iwasan ang anumang paghahambing sa sarili maliban na lamang kung may magandang dahilan upang gawin.

Pagsulat ng Interbyu 1. Isulat kaagad ang salaysay matapos ang interbyu. 2. Uriin ang interbyung isusulat tulad ng: nagbibigay ng impormasyon, opinyon,lathalain o ang lahat ng ito. a. Impormasyon o nagbibigay kaalaman " ito’y naglalahad sa mgamahahalagang pangyayari. b. Opinyon-Interbyu = naglalahad sa mahahalag ang pananaw o palagay.

c. Lathalain o Featured Interbyu – naglalahad ng pagkatao ng kinapanayam, ang mga gawain at mga interes. d. Pinagsama-samang interbyu - ito ay may katangian tulad ng lathalain,impormasyon at opinyon. 3. Piliin at suriing mabuti ang mga naitala. Isama lamang ang mga materyales na may kinalaman sa paksa upang maiwasan ang pagmamalabis. Kung ang interbyu ay nasa uring lathalain, hayaan ang istorya na uminog sa pagkataong kinakapanayam. Iwasan ang paulit-ulit na impormasyon tulad ng paboritong mga pagkain, mga artista at iba pang may kinalaman dito. 4. Bumuo ng mga tala at sumulat ngbalita. 5. Hangga’t maaari ipakita ang mga siniping salita sa kinapanayam. Inihanda ni : Mary Angellie V. Narciso