Panahon Ng Mga Kastila m6b5h

“PANANALIKSIK UKOL SA PANAHON NG MGA KASTILA” A. KALAGAYAN NG MGA PILIPINO

Ang kalagayan ng mga Pilipino ay lubhang nabago nang dumating ang mga Kastila. Sa itaas ng panlipunang hagdan ay mga pinunong Kastila at kasa-kasama nila ang mga kaanak at prayleng Kastila. Sila ang nagtatamasa sa mga pagsasaka at paggawa ng mga Pilipino sapagkat karamihan sa kanila ay may-ari ng malalaking lupain. Ang mga ito ay tinatawag na principalia. Sila ay hindi nagbabayad ng buwis, hindi naninilbihan ng polo at nakikilahok sa halalan. Samantala, ang mga may-ari ng lupa ay nasa kabayanan, ipinagkakatiwala nila ang lupain sa mga cacique. Nang umiral ang sistemang Hacienda sa Pilipinas, maraming prayle ang nakakuha ng lupain sa ibat’t ibang paraan bagamat marami paring mga kastila ang may malalaking lupain. Sa pag-unlad naman ng kalagayang pangkabuhayan ng mga pamayanan ay lumitaw ang pangkat ng mga Ilustrado, mga kabataang nakapag-aral sa Europa at naging propesyunal. Sila ang naging daan upang mamulat ang mga Pilipino sa katotohanan at ipaglaban ang kasarinlan ng bayan. B. PANANAMIT

Ayon sa matanda naming kapitbahay na nakasaksi sa panahon ng mga kastila ay pormal at kagalanggalang ang kasuotan ng mga Pilipino noon. Sa mg kababaihan ay mga matataas na palda o saya at sa mga kalalakihan naman ay barong tagalong o di kaya’y Camisa de Chino. Ang mga kababaihan noon ay mahilig magdala ng mga pamaypay o abaniko. Masyadong konserbatibo ang mga babae noong panhong iyon at kinailangan nilang mapanatili ang kanilang kabanalan sa pamamagitan ng tamang pananamit. C. PANANALITA

Madaling natutuhan ng mga Pilipino ang wikang Español. Dulot ito ng pagdalo nila sa misa, pagaaral ng dasal at katesismo at pakikipag-usap araw-araw sa mga Español. Ang wikang Español din ang ginamit na wikang panturo sa paaralan. Maraming salitang Kastila ang naidagdag sa wikang katutubo. Ngunit marami rin namang salita ang hindi eksaktong Kastila tulad ng dasal na galing sa rezar, dalandan sa naranja, siniguelas sa ciruela, at marami pang iba. Ang wikang Kastila ay nahaluan din naman ng wikang Tagalog tulad ng camarin na galing sa kamalig, carinderia sa karihan, at molave sa mulawin. D. PAG-UUGALI

Malaki ang nagbago sa pag-uugali ng mga Pilipino bunga ng impluwensya ng mga Espanyol. Lalong naging mahigpit ang pagkakabuklod ng pamilya. Naging kimi at sunud-sunuran sa awtoridad at mga may kapangyarihan ang karaniwang mamamayan. Maaaring natanim din sa isip nila ang paniniwala ng mga Espanyol na ang paggawa ay para lamang sa mga mahihirap o yaong may mababang estado sa buhay kung kaya’t ito ay dapat ikahiya. Nabawasan ang mga karapatan ng mga kababaihan. Naging pantahanan lamang ang Gawain nila’t hindi maaaring makipagsundo at bumili at magbili ng mga ari-arian nang walang pahintulot ng asawa.

 SULIRANIN: Hindi naging pantay ang mga kastila sa pagtrato sa mga Pilipino, tinuring nila itong mga alipin at mga sunud-sunuran na mas lalong nagpahirap sa kanilang pamumuhay. Hindi natin makakaila na maraming aspeto ng pamumuhay ang napabago at napaunlad ng mga kastila ngunit ginawa lamang nila ito para sa sariling karangyaan at hindi para sa mga Pilipino. Ninakaw at pinagsamantalahan nila ang kinagisnang kultura natin at nilapatan ito ng iba’t ibang kultura na nagpabago sa anyo nito. Dahil dito, nagbago rin ang pagtingin ng mga Pilipino sa kanila na nagdulot ng matinding galit sa kanilang mga puso at nag-udyok sa kanila na lumaban para sa kalayaan. o Mga Detalyeng Sumua sa Suliranin: 1. Pinagbabayad ang mga Pilipino ng mataas na halaga ng buwis. 2. Sapilitan silang pinagpapatrabaho ng walang sahod o yung tinawag na polo y servicio. 3. Maraming mga kastila ang nangangamkam ng mga lupain sa mahihirap na Pilipino. 4. Pinagmamalupitan nila ang mga magsasaka at mga alipin. 5. Mapang-abuso ang mga paring Kastila noon katulad ni Padre Damaso sa Noli me Tangere. 6. Pinagbawalan ng mga Español ang mga mahihirap na magsasaka.  SOLUSYON: Dapat naging maayos ang pakikitungo ng mga kastila sa mga Pilipino, hindi nila dapat inabuso at nilapastangan ng sobra-sobra ang mga ito. Dapat dinaan nila sa mapayapa at mahinahon na pakikipagsundo dahil alam naman nating iba ang pag-iisip ng mga Pilipino sa mga panahong iyon. Masasabi nating may mga mabuti rin naman silang nagawa sa Pilipinas tulad ng paglagananp ng relihiyong Kristiyanismo, subalit hindi dapat naghari ang kanilang kasakiman sa kabutihan upang mapanatili ang kapayapaan sa pagitan nila at ng mga Pilipino. Mga pinagkukunan ng Impormasyon:   

RBS Serye sa Araling Panlipunan KAYAMANAN I Binagong Edisyon 2010 ISBN 978-971-23-5397-0 Heograpiya, Kasaysayan at Sibika 5 PILIPINAS: Bansang Malaya ISBN 971-07-1538-0 Daloy ng Kasaysayan at Pamahalaang Pilipino Batayang Aklat para sa Unang Taon

ISBN 971-713-039-6